Şuşanın ilk məhəllələrindən biri - Təbrizli
Qarabağda muğamatın sazı, qəzəlin isə qoşmanı üstələməsinin səbəbi
Zaur ƏLİYEV,
Siyasi elmlər üzrə fəlsəfə doktoru, dosent
MÖVZU İLƏ ƏLAQƏLİ
-
Xan qızı – el anası
28 ildən sonra Natəvanın da nigaran ruhu rahatlıq tapıb
-
Şuşa-Xankəndi yolu quldurların qarşısını kəsdi
Bakıda təşvişə düşənlər kimlərdir?
-
Zirvədən uca və Qarabağın ulduzu
“İrs” nəşrləri seriyasından Şuşa haqqında kitabların təqdimatı keçirilib
-
Sadıqcanın məşhur yetirməsi
Məşədi Zeynalın ifasında tar sanki xanəndə kimi dil açıb oxuyarmış...
-
“Laçın dəhlizi və Xankəndi ...”
“Düşmən ağlına gətirmirdi ki, yollarını belə tezliklə bağlaya bilərik”
-
Şuşanın azad olunduğu gündür
Düşmən “İsgəndər”lə də Ordumuzu dayandıra bilmədi
-
300 nəfərlik heyət şəhərə çatmadı
Şuşanın taleyini həll edən son döyüş
-
Diplomatik orqanları rəhbərlərinin müşavirəsi Şuşada yekunlaşıb
“Qarabağ xanlığı – tarixi və mədəni kimlik” kitabının təqdimatı da keçirilib
-
Şuşalıların köçürülmə tarixi bilindi
Sakinlərə müjdə; 23 binadan ibarət ilk yaşayış kompleksinin inşasına başlanılıb
-
Zelenskini “militarist” saymaq olarmı?
... Yaxud Ukraynanın Azərbaycandan nə fərqi var ki?
-
Susqun balıqçının Cənnəti
Qala yolunun yorğun yolçusundan gecikmiş qeydlər və ya esse-hekayə
-
Şuşaya yağış yağır
...Hər baxışda bir ümid, hər ümiddə bir işıq,
-
Kuklaçıların Şuşa sevinci
Müsyö Jordan və Dərviş Məstəli şah “O olmasın, bu olsun” deyib...
-
“Şuşa. Bahar əfsanəsi”
Azərbaycanın mədəniyyət paytaxtında Birinci Beynəlxalq Kulinariya Festivalı davam edir
-
“Karabakh Telekom”u söndürməyin vaxtı çatıb
Ermənilər Şuşa ətrafında baza stansiyalarını gücləndiriblər
-
“Hətta təbiət də, günəş də bizimlə həmrəydir”
Zəfərin zirvəsində – Şuşa dünya azərbaycanlılarını bir araya gətirib
Azərbaycanın qədim şəhəri olan Təbrizin lap əvvəlki adı Şuşa olub Avstriya Elmlər Akademiyasının tarixçisi, Johan nes Preiser-Kapeller (https://oeaw.academia.edu/JohannesPreiserKapeller/Papers ) adlı tədqiqatçı özünün orta əsrlər Təbrizinə aid araşdırma məqalələrində yazıb.
Johannes Preiser-Kapeller həmin məqaləsində 1286-1331-ci illərdə yaşamış fransız səyyahı Odoricus de Portu Naonisa istinadən Təbrizin qədim adının Şuşa olduğunu bildirib.
Çox maraqlıdır ki, lap qədimdə Şuşa şəhəri salınmazdan öncə orann adı mənbələr Novruz və Təbriz kəndləri kimi qeyd edib Şuşada Təbrizli məhəlləsi olub. Təbrizli məhəlləsinin tarixi Şuşa tarixinin tərkib hissəsidir. Şuşa şəhəri qurulduğu çağdan başlayaraq genişləndi. Yeni-yeni məhəllələr meydana gəldi. Hər məhəllədə məscid, hamam tikildi, meydan quruldu. Təbrizli məhəlləsi Şuşa şəhərinin ilk məhəllələrindən biridir. Bu məhəllə sakinləri Təbrizdən Bayat qalasına, ordan Şahbulağa, sonra isə Şuşa şəhərinə gəliblər. Təbrizli məhəlləsinin sakinləri Qarabağ mədəniyyətinə təkan verdilər. Muğamat sazı, qəzəl qoşmanı üstələdi. Qarabağın bir çox şairləri bu məhəllədən çıxıb. Həmin şairlərdən Ağahüseyn Arif, Abdulla Camzadə, Süleyman Faxir, Əbdül Şahin, Mirzə Nəcəfqulu Şəms-Zakir, Fərruxi və başqalarım nişan verə bilərik. Məhəllə əhalisinin əksəriyyəti savadlı idi. Təbrizli məhəlləsinin bünövrəsinədək Qarabağda Xudadad (farsca Allahverdi) adı yox idi. Bu adı onlar özləri ilə bərabər gətirmişdilər. Ad daşıyıcılarından biri Xudadad xan Dünbülü Təbrizin hakimi olmuşdu. Məhəllə sakinlərindən biri bu adı öz oğluna qoymuşdu.
Şuşa şəhərinin digər məhəllələrində tanınmış biri adamı çağıranda adının sonuna, Təbrizli məhəlləsində isə önünə «ağa» sözü əlavə edilirdi XVIII yüzilin ikinci yarısından başlayaraq Aşura təziyəsi, əsasən, Təbrizli məhəlləsində keçirilirdi. Daha izdihamlı, daha gur olduğundan şəhər qazısı da bu məhəllədə təziyəyə qatılırdı.
Təbrizli məhəlləsinin əhalisi azad icma idi. Onlar xan divanına, rus üsul-idarəsi dönəmində dövlətə vergi ödəyirdilər. Şuşa şəhərinin digər məhəllələrində olduğu kimi, Təbrizli məhəlləsində də əhalinin başlıca məşğuliyyət sahələri sənətkarlıq və ticarət idi. Məhz sənətkarlar və tacirlər Təbrizli məhəlləsi əhalisinin böyük əksəriyyətini təşkil edirdi.