Tələbə və əmək bazarı
Dünyada və bizdə gənclərlə necə yola gedirlər?
Etibar ƏLİYEV, millət vəkili
MÖVZU İLƏ ƏLAQƏLİ
-
Kanada mənzil problemi
12 illik hökümətin miqrant çarəsi yeni böhrana səbəb olub
-
İqtisadi sektorda rəqəmsal transformasiya
Biznes və cəmiyyət üçün proqnozlar qurula biləcək məqamlar yetərli görünmür
-
Türkiyədə şok olay
473 tələbə yeməkdən zəhərləndi
-
Əcnəbi tələbə 3370 nəfərə çatıb
Azərbaycanda təhsil alan xaricilərin sayı artır
-
4 il oxu, axırda da qal işsiz...
Azərbaycan universitetləri: Memarlıq və inşaat hara, neft-qaz hara, yaxud ali məktəbi bitirib ixtisasından xəbəri olmayanlar
-
Kəsiri olan tələbələrə şad xəbər
Nəinki universiteti, hətta ixtisası da dəyişdirmək imkanı
-
ABŞ-da tələbə həyatı
Okeanın o tayına getmək istəyənlərə qızıl kimi məsləhətlər
-
ABŞ-da 3 milyon tələbə məzun oldu
«Onlar əmək bazarında yaxşı işi 10 ilə tapa bilərlər»
-
«Fransada oğurluq halları baş alıb gedir»
«Xaricdəki tələbəmiz»: «Hər yerdə çox ehtiyatlı olmaq lazım imiş»
-
Qızlar necə oğlanlarla ailə qurmaq istəyir?
«Qısqanc olsun, uzunsaçlı, qulağında sırğa ola bilər»
-
Cəmiyyətimizin kitab problemi
Tirajı 1000-ə çatmayan nəşrlərin qiyməti «zilə» çıxır
-
«Kitab qiymətləri əl yandırır»
Azərbaycanda tələblər hansı imtiyazları istəyir?
-
Təqaüdlər artırılacaq
Xaricdə oxuyan tələbələrə şad xəbər
-
BDU-da tələbələrə növbəti güzəşt
Tələb olunan 5 bal ləğv olunub
-
Fərqlənmə diplomunun şərtləri
Hansı tələbələr bu ada layiq bilinəcək
-
«Narazıdır, hamı narazıdır»
BDU mühasirəyə alındı, saxlanılanlar var
Dəyərli ziyalımız İlham Axundov yazır: “Bu həftə təhsillə bağlı iki ziddiyyətli mesaj aldıq. Təhsil Nazirliyi: “Azərbaycan ali təhsilinin indiki aşağı səviyyəsinin ən böyük səbəblərindən biri əmək bazarının, sənayenin Azərbaycanda zəif olmasıdır”.
Dövlət İmtahan Mərkəzi: “Azərbaycanda kifayət qədər işaxtaran və boş iş yerləri var. Bu gün ölkədə fəaliyyət göstərən ali təhsil müəssisələrinin məzunlarının az qismi əmək bazarında olan tələbləri ödəyə bilir”.
UNEC rektoru Ədalət Muradov: “Bir ilə yaxındır ki, tələbələrimizdə praktiki bacarıq və vərdişləri gücləndirmək üçün yeni təcrübə modeli üzərində apardığımız işləri bu gün tamamladıq. Əminəm ki, UNEC məzunları əmək bazarının tələblərinə cavab vermək baxımından daha da rəqabətqabiliyyətli olacaqlar. Hazırda ikinci kursu bitirən tələbələr yeni təcrübə modelindən ilk faydalanan olacaqlar.”
Bəs əmək bazarı hansı tələbləri yerinə yetirməlidir ki, gənc mütəxəssislər təşkilatların istəyi ilə işə cəlb olunsunlar. Ölkələrin təcrübəsini sərf-nəzər edək:
ABŞ
Bu ölkədə hesab edirlər ki, Böyük kampaniyaların mütəxəssislərə ehtiyacları yarana da onların özləri təhsil müəssisələrinə gəlir və lazım olan kadrların hazırlanması haqqında razılaşırlar. Və bununla da gənclərin işə marağını artırırlar. ABŞ universitetlərinin çoxunda “məktəbdən-əməyə” proqramı fəaliyyət göstərir. Bu proqram çərçivəsində iqtisadiyyatın müxtəlif sahələrində vakant yerlər haqqında baza göstəriciləri formalaşır. Dövlət faktiki olaraq bu işə qarışmır Əgər ona kadr lazımdırsa özü məktəblərə və universitetlərə gedərək dövlət təşkilatlarında işləməyin maraqlı və cəlbedici olmaları haqqında söhbətlər aparırlar.
İngiltərə
Bu ölkədə yuxarı siniflərdən peşə məsləhətçiləri çalışırlar. Onlar məktəblilərlə peşəyönümlü seminarlar aparır və müxtəlif sferalarda işlə təmin olunmağın perspektivləri barədə söhbətlər aparırlar. Mütəmadi olaraq onlar məktəblilərin müəssisələrlə tanışlığı üçün ekskursiyalar təşkil edirlər.
Yaponiya
Bu ölkədə universitetlərlə işəgötürənlər arasında əlaqələr çoxdan formalaşıb və dəqiqlik xüsusi rol oynayır. Universitetlərdə karyera mərkəzləri fəaliyyət göstərir və bütün 1-ci kurs tələbələri məcburi olaraq işədüzəlmə haqqında iki illik seminarlar keçirlər. Tələbələr 3-cü kursun əvvəlində saytlarda işədüzəlmə haqqında xülasələr yerləşdirirlər. Tələbələr firmalara işə düzəlmək üçün müvafiq ərizələr göndərirlər və bunun əsasında işəgötürənlər imtahan və müsahibələr əsasında seçim aparırlar. Ali məktəblərin nəzdindəki karyera mərkəzlərinin əsas işi tələbələri konkurs mübarizəsinə alışdırmaq və onlarda yaxşı işçi olmaq üçün motivasiyalar yaratmaqdır. Nəticədə tələbələr təhsil aldıqları dövrdən işə düzəlir və ali məktəblər işəgötürənin tələblərinə müvafiq bacarıqları öyrədirlər.
Çin
Bu ölkədə də üstünlük Bazar modelinə verilir. Əgər 2009-cu ildə bütün ali məktəblər üzrə məzun olanların 86-faizi işə düzəlirdisə, 2019-cu ildə bu rəqəm artaraq 91 faizə çatmışdır. Ancaq praktikada milyonlarla çin tələbəsi işə düzəlməkdə problemlərlə rastlaşırlar. Məsələ burasındadır ki, işəgötürənlərin təklif etdikləri əməkhaqqı çox yüksəkdir, lakin bacarıqlar işəgötürənləri qane etməyindən problemlər ortaya çıxır. Bunu aradan qaldırmaq üçün tədris proqramlarını daha aktual və çevik etməyi qarşılarına məqsəd qoyublar.
Azərbaycanda əsas problemlərdən biri işəgötürənləri məzunların bacarıqları qane etməməsidir və əmək bazarı özünü təşkilatlandıra bilmir.
Təhsil nazirliyi isə bu məsələdə seyrçi funksiyasını daşıyır. Nə proqramları və məzmunu yeniləmək, nə də əmək bazarına təsir etmək gücündədir. Ən əsası isə Ali məktəbləri asılı vəziyyətə salmaqdır. İnsafən bu işin öhdəsindən yaxşı gəlirlər.