Amerika Birləşmiş Ştatları Hindistan əsilli amerikalı sənət satıcısı ilə bağlı və digər cinayət araşdırmalarından sonra ümumi dəyəri 3,4 milyon dollar olan 192 oğurlanmış əntiq əşyanı Pakistana qaytarıb.

Nyu Yorkdakı Manhetten bölgə prokurorluğu öz internet saytında 187 artefaktın onu “dünyanın ən məhsuldar əntiq əşyalar alverçilərindən biri” kimi tanınan Subhaş Kapurdanın tapıldığını elan edib.

Açıqlamada deyilir ki, Kapur və onun müttəfiqləri Manhettenə talan edilmiş əntiq əşyaları qaçaqmalçılıq yolu ilə keçiriblər və onun “Keçmişin İncəsənəti” adlı qalereyası vasitəsilə satıblar.

Manhetten dairəsinin prokuroru Alvin Braqqın sözlərinə görə, “biz bu qədim əşyaların mədəni və tarixi əhəmiyyətinə açıq-aşkar etinasızlıq göstərən cənab Kapur və onun sui-qəsdçilərinin tam məsuliyyətə cəlb edilməsinin davamını gözləyirik”.

ABŞ-ın bəyanatında qeyd olunur ki, Hindistanda yaşayan beş müttəhim və Kapur oğurlanmış Hindistan antikvarlarının satışı ilə bağlı ittihamlara görə 2012-ci ildən bəri Cənubi Asiya ölkəsində həbsxanada saxlanılır.

Keçən həftə bu altı şəxs Hindistanda xüsusi məhkəmə tərəfindən təqsirli bilinib və onlara hökm oxunub.

“Kapur oğurlanmış əmlakı əldə etmək, oğurlanmış əmlakla alış-veriş etmək və konspirasoyada təqsirli bilinib və cərimə edilib və on üç il müddətinə azadlıqdan məhrum edilib”, – bəyanatda deyilir.

Əlavə edilib ki, Manhetten dairəsinin prokurorluğu ABŞ-da mühakimə yürütmək üçün Kapurun ekstradisiyasını tələb edir.

Əntiq əşyalar ABŞ-ın Daxili Təhlükəsizlik üzrə Təhqiqatlar üzrə köməkçisi Tomas Akokella və Pakistanın baş konsulu Ayeşə Əlinin iştirak etdiyi Nyu Yorkdakı Pakistan konsulluğunda repatriasiya mərasimi zamanı geri qaytarılıb.

Əli ABŞ hakimiyyətinin səylərini təqdirəlayiq adlandırıb. O qeyd edib ki, son iki il ərzində Pakistanın şimal-qərbindəki Qandhara bölgəsindən 237 artefakt, o cümlədən əvvəllər 45 məhsul partiyası indi Pakistana qaytarılıb.

Cümə axşamı qaytarılan 192 əşya arasında Maitreya və ya maariflənmiş Buddanı təsvir edən Qandhara heykəli və yaşı təxminən 4500 ilə 5500 il arasında olan Mehrqarh Kuklaları olub.

“Bu əşyalar tipik yunan və yerli təsirlərə və xüsusiyyətlərə malik Qandhara Buddist sivilizasiyasına aiddir”, Şimal-qərbdəki Pişəvər şəhərinin Arxeologiya şöbəsinin baş elmi işçisi Baxt Məhəmməd bildirib.

O, xristianlıq dövrünün ilk üç əsrində Şimali Hindistan yarımadasının, Əfqanıstanın və Orta Asiyanın bir hissəsinin əksəriyyətini idarə edən Kuşan sülaləsinə istinad edərək, “Əsasən bunlar Kuşan dövrünə aid əşyalardır”, – deyib.

Bu əşyalar Nyu Yorka aparılmazdan əvvəl Pakistandakı Neolit dövrü arxeoloji yerindən talan edilib. Onlar bu il ABŞ səlahiyyətliləri tərəfindən ələ keçirilənə qədər Keçmiş İncəsənət agentləri tərəfindən icarəyə götürülmüş anbar bölməsində saxlanılıb.

Pakistandakı Mehrqarh arxeoloji sahəsi 1974-cü ildə arxeoloqlar tərəfindən aşkar edilmiş və sonradan talanlarla üzləşmişdi.

“Dünyada insan tərəfindən hazırlanmış ən erkən heykəlciklər bu terakota artefaktlarının ana ilahələri və ya ibadət üçün kultik fiqurları təmsil etdiyi düşünülür”, – deyə ABŞ-ın bəyanatında deyilir.

Manhetten dairəsinin prokurorluğu 2011-2022-ci illər arasında Kapur və şəbəkəsi tərəfindən müxtəlif ölkələrdən qaçaqmalçılıq yolu ilə satılan 2500-dən çox artefaktın tapıldığını bildirib. Hesablamalara görə, tapılan parçaların ümumi dəyəri 143 milyon dollardan çoxdur.