Britaniyanın “Financial Times” qəzeti Qərb ölkələrinin Rusiya neftinə tətbiq etdiyi qiymət məhdudiyyətlərindən sonra Qara dənizdən gələn Rusiya neft tankerlərinin boğazlarda qalaqlandığını elan etdikdən sonra hadisə gərginləşib.

Qəzet Ankaranın bütün gəmilərdən yeni sığorta zəmanəti istədiyini, “Reuters” xəbər agentliyi isə bölgədəki aktivliyin Türkiyənin ərazi sularına da təsir etdiyini yazıb.

“Reuters”in “son dəqiqə” rubrikası ilə verdiyi xəbərdə Rusiyanın Qara dəniz sahilindəki limanlardan Aralıq dənizinə getmək istəyən ən az 20 neft tankerinin Türkiyə ərazi sularında gözləməli olduğu bildirib.

Agentliyə danışan bir mənbə bildirdi ki, operatorlar sığorta almaq üçün demək olar ki, rəqabət aparırlar.

Qərb hökumətləri Ukraynanın işğalı səbəbindən Moskvanın neft gəlirlərini məhdudlaşdırmaq üçün cümə günü Rusiya neftinin ixracına 60 dollar maksimum hədd tətbiq edib. Rusiya isə qiymət qərarına qlobal enerji bazarlarında qeyri-sabitliyə səbəb olacağı səbəbilə qarşı çıxır. Bundan sonra məlum oldu ki, Qərb tərəfləri zəmanət təklif etməli olub.

Boğazlardakı gecikmələrə görə Qazaxıstana məxsus ən azı 10 neft tankerinin gözlədiyi də bildirilib.

***

Digər tərəfdən, bəzi beynəlxalq sığorta şirkətləri Ukrayna müharibəsi ilə əlaqədar Rusiyaya qarşı tətbiq edilən sanksiyalara görə bir çox neft daşıyan tankerlərin sığortasını ləğv etdikdə və heç bir təzminat öhdəliyi götürmədikdə, Türkiyə sığorta təminatının təsdiqini tələb etdi.

Türkiyə rəsmilərinin verdiyi məlumata görə, əksəriyyəti İngiltərədə olan beynəlxalq sığorta şirkətləri Türkiyənin Aİ sanksiyalarına əməl etmək üçün heç bir zəmanət olmadan boğazlardan neft tankerləri keçirməsini gözləyir. Bu yolla sığorta şirkətləri həm sanksiyalara əməl etməyi, həm də ticarət əlaqələri olan gəmi sahiblərinə qarşı məsuliyyətlərini qorumağı planlaşdırır.

Lakin beynəlxalq sığorta şirkətlərinin bir çox neft daşıyan tankerlərin sığortasının Rusiyaya qarşı beynəlxalq sanksiyalar çərçivəsində etibarlı olmaya biləcəyi barədə açıqlaması qeyri-müəyyənlik yaradır.

Əslində, bu sığorta şirkətləri bir çox neft daşıyan tankerlərin sığortasını ləğv etməklə, üçüncü şəxslərə dəyən zərər və ya qəzalara görə kompensasiya ilə təmin etməyəcəklərini bəyan ediblər.

Bunun üzərinə Türkiyə, 1 dekabr 2022-ci il tarixindən etibarən mümkün qəzalarda fəlakətə səbəb olma ehtimalı çox yüksək olan xam neft daşıyan gəmilərin boğazlardan keçərkən sığortalarının hələ də qüvvədə və əhatəli olduğunun təsdiqini tələb etməyə başlayıb.