 
                                İrqçilik doğuşdan gəlir, yoxsa psixoloji bir problemdir?
Psixoloji səbəblər və elmi baxış
 07:54 | 7 avqust 2024 | Çərşənbə
                Məqaləyə 1142 dəfə baxılıb
                
                Şriftin ölçüsü
            					
            	
                07:54 | 7 avqust 2024 | Çərşənbə
                Məqaləyə 1142 dəfə baxılıb
                
                Şriftin ölçüsü
                 
                 
                	
                
                 
                                Psixoloji səbəblər və elmi baxış
 
                                Hökumət əleyhinə aksiyalarda iki nəfər öldürüldü
 
                                Mərakeşdə son illərin ən böyük etirazlarına “Z” nəsli damğa vurdu
 
                                Kenya hökuməti şimal ağ kərgədanlarını 24 saat silahlı qoruma altında saxlayır
 
                                Yağışın azalması və yüksək temperatur planeti yaşanmaz hala gətirəcək
 
                                Bununla belə Pekinin ixrac payı Vaşinqtondan iki dəfə azdır
 
                                Saxta qəbzlər, xəyali təchizatçılar adıyla milyonlarla dollar mənimsənilib
 
                                Hər şey mobil telefondan elektron cihazlara qədər bu mədənə bağlıdır
 
                                Ölkədə biotəhlükəsizlik həyəcanı verildi
 
                                Afrikanın ən varlı 4 nəfəri qitə əhalisinin yarısından daha çox sərvətə sahibdir – “Oxfam”
 
                                “Dambo” cizgi filminin oxşar variantı faciə ilə bitib
 
                                Bir qrup gənc evə basqın edib 6 nəfəri öldürdü
 
                                Qanada “Meymun çiçəyi” ilə xəstə sayı 133-ə yüksəlib
 
                                Etirazlarda ölənlərin sayı 16-ya yüksəldi
 
                                Bill Qeyts Afrikaya böyük bir ianə vəd edir
 
                                Seneqal bütün xarici qoşunları ölkədən çıxarır
Alimlər bir genin erkən insanların daha soyuq iqlimlərə uyğunlaşmasında rol oynadığını və Afrikadan köçdükdən sonra insanların sağ qalmasını təmin etdiyiini aşkar ediblər. Müasir insanlar Afrikadan təxminən 70 min il əvvəl köçüblər və bu gün qitədən kənarda yaşayan demək olar ki, bütün insanların ilk qabaqcılların nəslindən olduğu düşünülür.
Afrika insan əcdadlarını qədim buz dövrlərinin həddindən artıq soyuq şəraitindən qoruduğu üçün əcdadlar qalın bədən tüklərini itirərək qitənin istiliyinə uyğunlaşıblar. Lakin insanlar daha soyuq bölgələrə köçdükləri üçün ovçuluq və yığıcılıqdan uzaqlaşaraq əkinçilik və heyvandarlıqla məşğul olan cəmiyyətlər qurublar. Bu dəyişikliklər onları uyğunlaşmağa sövq edib. Bu insan təkamülü və müxtəlifliyinin formalaşmasında mühüm rol oynayıb.
Lakin Afrikadan köçən ilk insanların həddindən artıq soyuq iqlimlərə getdikləri zaman bədənlərini necə isti saxladıqları qaranlıq qalıb.
Son 20 ildə aparılan araşdırmalar, yağ kütləsindəki DNT dəyişikliklərinin və piylənmə ilə əlaqəli FTO geninin insanların yağ hüceyrələrində istilik yaratmaq qabiliyyətinin azalması ilə əlaqəli olduğunu irəli sürüb.
C variantları adlanan bu gen dəyişikliyi olmayan siçanların qəhvəyi yağ toxumasında istilik istehsalının daha inkişaf etdiyi və yüksək yağlı qidalanma səbəbiylə piylənməyə müəyyən qədər müqavimət göstərdiyi müşahidə edilib. Elm adamları bu cür variantların kimi məməlilər insanların da soyuq mühitə uyğunlaşması ilə əlaqəli ola biləcəyini fərz edirdilər.
Yeni araşdırmada tədqiqatçılar insan əcdadlarının müxtəlif qruplarında gen variantının tezliyini təhlil edərək, yanvar ayında C variantının tezliyi ilə yer səthinin orta temperaturu arasında əhəmiyyətli tərs korrelyasiya müşahidə ediblər. Bu, yer soyuduqca bu variantın tezliyi artır demək idi.
Elm adamları, erkən insan populyasiyalarında C variantının tezliyinin müasir insanların miqrasiya marşrutu xəritəsini izlədiyini söyləyib. Tədqiqatçıların fikrincə, populyasiyalar Afrikadan Avrasiyaya köçdükcə C variantının tezliyində əhəmiyyətli dəyişiklik, insanların dəyişən soyuq stress səviyyələrinə uyğunlaşmalı olması səbəbindən yarana bilər.
Bu gen dəyişikliyinə malik insanlar daha çox bədən istiliyi çıxararaq soyuq iqlimlərdə sağ qalmaq üçün əhəmiyyətli bir üstünlük əldə etmiş ola bilərlər.
Alimlər bunun erkən insanların soyuq mühitə uyğunlaşmasını dəstəkləyən bir çox gen dəyişikliyindən biri ola biləcəyini qeyd edərək, insanın təkamülündə bu səyahətin daha da araşdırılması lazım olduğunu deyiblər.
Tədqiqatçılara görə, Blombos mağarasının divarlarındakı qaya təsvirləri kimi, DNT-miz də insan təkamülünün mürəkkəb yolunda hər bir mühüm hadisəni qeyd edərək, sadiq arxivçi kimi xidmət edir.