Avropa ölkələri Trampın siyasətinə qarşı strateji və sistemli yanaşma tətbiq etməlidir. Xüsusilə Ukraynanın dəstəklənməsi və Avropanın müdafiəsinin gücləndirilməsi baxımından aşağıdakı addımlar vacibdir:

1. Avropanın müdafiə siyasətinin müstəqilləşdirilməsi

Avropa Müdafiə Fondunun Gücləndirilməsi: ABŞ-ın NATO-ya dəstəyinin zəifləməsi ehtimalına qarşı, Avropa Birliyi öz hərbi potensialını gücləndirməlidir. Bu məqsədlə, Avropa Müdafiə Fonduna (EDF) daha çox vəsait ayrılmalı və Avropa Ordusunun yaradılması istiqamətində addımlar atılmalıdır.

Fransa və Almaniyanın liderlik rolu: NATO daxilində Avropanın hərbi strategiyasını yönləndirən əsas qüvvələrdən biri olmaq üçün Fransa və Almaniya daha aktiv mövqe sərgiləməlidir. Paris və Berlinin müdafiə sahəsində əməkdaşlığı artırması zəruridir.

Britaniya və AB əməkdaşlığı: Brexit-dən sonra Britaniya rəsmi olaraq AB-dən ayrılıb, lakin onun hərbi və təhlükəsizlik sahəsində Avropa ilə əməkdaşlığı davam etməlidir. Bu istiqamətdə xüsusi sazişlər imzalanmalıdır.

2. Ukraynaya dəstəyin artırılması

Hərbi yardımın davamlılığı: Avropa Ukraynaya silah tədarükünü artırmalı və bu yardımın ABŞ-dan asılı olmadan təmin edilməsinə çalışmalıdır. Məsələn, Avropanın öz hərbi-sənaye komplekslərini inkişaf etdirməsi lazımdır.

Rusiya aktivlərinin dondurulması və Ukraynaya yönləndirilməsi: Rusiya oliqarxlarına və dövləti maliyyələşdirən strukturlara məxsus olan dondurulmuş aktivlər Ukraynanın bərpası üçün istifadə edilməlidir.

Ukraynanın AB-yə üzvlük prosesinin sürətləndirilməsi: Bu, həm Ukraynaya siyasi və iqtisadi dəstək verəcək, həm də Avropanın təhlükəsizlik sistemini gücləndirəcək.

3. Avropanın enerji müstəqilliyinin təmin edilməsi

Rusiyadan asılılığın tam aradan qaldırılması: Avropa enerji sektorunda Rusiyadan asılılığını tamamilə aradan qaldırmalıdır. LNG (maye qaz) tədarükünü artırmaq, Azərbaycan, Norveç və Şərqi Aralıq dənizi ölkələri ilə enerji əməkdaşlığını genişləndirmək lazımdır.

Alternativ enerji mənbələrinə sərmayə: Günəş və külək enerjisi kimi bərpa olunan enerji mənbələrinə daha çox sərmayə qoyulmalıdır.

4. Avropa Siyasi Birliyinin Gücləndirilməsi

Sağçı populizmlə mübarizə: Avropada ifrat sağçıların güclənməsi Trampın siyasətinə uyğun gəlir və Avropanın siyasi birliyini parçalaya bilər. Bu tendensiyaya qarşı effektiv informasiya müharibəsi aparılmalıdır.

Daxili birliyin gücləndirilməsi: AB daxilində daxili fikir ayrılıqları minimuma endirilməlidir. Məsələn, Macarıstan və Polşa kimi ölkələrin Rusiyaya yaxın siyasət yürütməsinin qarşısı alınmalıdır.

5. ABŞ-dakı daxili siyasi proseslərə təsir göstərmək

Tramp müxalifləri ilə əlaqələrin gücləndirilməsi: Avropa, Trampın müxalifləri olan demokratlarla və Respublikaçılar Partiyasındakı mötədil siyasətçilərlə əlaqələri gücləndirməlidir.

ABŞ biznes elitası ilə əlaqələrin artırılması: ABŞ-da iş dünyası Trampın proteksionist və qeyri-sabit siyasətindən narahatdır. Avropa bu dairələrlə iqtisadi və ticarət əlaqələrini dərinləşdirə bilər.

Bu addımlar Avropanın Trampın qeyri-müəyyən və radikal siyasətinə qarşı dayanıqlığını artıracaq və Ukraynanın müdafiəsini gücləndirəcək. Sizcə, Avropa ölkələri bu strategiyaları reallaşdıra biləcəkmi? Yoxsa daxili parçalanmalar bu proseslərə mane olacaq?