Nə qədər fürsətdir Türk Dövlətləri Təşkilatı (TDT) silahlı qüvvələrini inteqrasiya etməlidir.

Son zamanlar Yaxın Şərq və Ukraynada baş verən hadisələr böyük Avrasiyanın siyasi xəritəsinin formatlaşmasına gətirib çıxarıb. Türk dünyası Rusiya, ABŞ, İran, Çin kimi dövlətlərin bir-birilə mübarizəsində plasdarm rolunu oynaya bilərlər. Bunun baş verməməsi üçün çağırış və təhdidlərə qarşı indidən əməli addımlar atmaq lazımdır.

1. Regional təhlükəsizlik və müdafiə qabiliyyətinin artırılması

Türk dövlətləri geostrateji baxımdan vacib regionlarda yerləşir və onların əksəriyyəti müxtəlif xarici təhlükələrlə üz-üzədir.

Cənubi Qafqazda yaxın vaxtlarda regional və qlobal güclərin Ermənistan vasitəsilə vəziyyəti gərginləşdirməklərinə şahidlik edə bilərik.

Mərkəzi Asiyada təhlükəsizlik problemləri (terrorizm, narkotrafik, ekstremizm və s.) Qazaxıstan, Qırğızıstan və Özbəkistan üçün ciddi risklər yaradır.

Qlobal güclərin Mərkəzi Asiya və Qafqazda artan rəqabəti bölgədə hərbi qarşıdurma riskini artırır.

TDT çərçivəsində gücləndirilmiş hərbi əməkdaşlıq üzv ölkələrin bir-birinə dəstəyini artıracaq və ümumi təhlükəsizliyə töhfə verəcək.

2. Türkiyənin hərbi gücü və müdafiə sənayesindən faydalanmaq

Türkiyə NATO üzvü kimi güclü hərbi sənayeyə və müasir silah texnologiyalarına malikdir.

“Bayraktar TB2” və “Anka” PUA-ları, “Altay tankı”, “Hisar” hava hücumundan müdafiə sistemləri və digər müasir silahlar Türk dövlətlərinin müdafiə imkanlarını artırmaq üçün əhəmiyyətli resursdur.

Türkiyənin təcrübəsi, xüsusilə hibrid müharibələr və müasir döyüş texnologiyalarından istifadə sahəsində, TDT dövlətləri üçün strateji əhəmiyyət daşıyır.

Türkiyənin NATO ilə təcrübəsi sayəsində Türk dövlətləri beynəlxalq standartlara uyğun hərbi inteqrasiyanı inkişaf etdirə bilərlər.

3. Qlobal güclər arasında balans yaratmaq

TDT dövlətləri Rusiya, Çin, ABŞ və Avropa Birliyi kimi qlobal güclərin maraqlarının kəsişdiyi bir regionda yerləşir.

Rusiya KTMT çərçivəsində müəyyən təsir imkanlarına malikdir, lakin Qazaxıstan və Qırğızıstan üçün hərbi alternativlərin olması balans siyasəti aparmağa imkan verər.

Çin Mərkəzi Asiyada iqtisadi təsirini artırsa da, hərbi sahədə TDT ölkələrinin müstəqilliyə ehtiyacları var.

Bu kontekstdə, TDT ölkələrinin birgə hərbi təlimlər keçirməsi, vahid komanda strukturu formalaşdırması və qarşılıqlı müdafiə mexanizmlərini gücləndirməsi regional stabilliyi artıracaq.

4. Türk Dövlətlərinin siyasi və geosiyasi gücünü artırmaq

Hərbi inteqrasiya TDT-nin sadəcə iqtisadi və mədəni bir qurum olmasından çıxıb, qlobal güc mərkəzlərindən birinə çevrilməsinə imkan yaradacaq.

NATO və KTMT-yə alternativ olaraq Türk Dövlətləri arasında hərbi əməkdaşlıq platforması qurula bilər.

Birgə sülhməramlı qüvvələrin yaradılması və regional münaqişələrdə aktiv vasitəçi rolunun oynanması mümkündür.

Hərbi əməkdaşlıq Türk dövlətlərinin siyasi birliyini gücləndirərək, təşkilatın beynəlxalq təsir imkanlarını artıracaq.

Beləliklə Türk Dövlətləri Təşkilatı üçün hərbi inteqrasiyanın gücləndirilməsi strateji zərurətdir. Bunun üçün aşağıdakı addımlar atılmalıdır:

Rəsmi şəkildə qarşılıqlı müdafiə öhdəlikləri ilə bağlı razılaşmalar imzalanmalıdır.

TDT-nin hərbi birliyinin gücləndirilməsi Türk dünyasının təhlükəsizliyini və beynəlxalq arenada təsir imkanlarını artıracaq. Bunun həyata keçirilməsi həm regional sabitlik, həm də qlobal geosiyasətdə yeni güc balansının formalaşması baxımından vacibdir.