Avropa Birliyi (AB) qitədə birgə satınalmalar vasitəsilə müdafiə sənayesi istehsalına sərmayə yatırmaq istəyən üzv ölkələri dəstəkləmək üçün 150 milyard avro dəyərində yeni maliyyə alətini rəsmi olaraq qəbul edib.

Avropa Şurası tərəfindən edilən yazılı açıqlamada, Avropa Təhlükəsizlik Fəaliyyət Planını (SAFE) quran tənzimləmənin qəbul edildiyi açıqlanıb.

Avropanın müdafiə qabiliyyətini gücləndirmək üçün yaradılan yeni maliyyə aləti ilə AB tələb əsasında və milli planlara uyğun olaraq müvafiq üzv dövlətlərə paylanmaq üçün 150 milyard avroya qədər kredit verəcək.

Bundan faydalanmaq istəyən üzv ölkələr kreditlərə uyğun olmaq üçün ən azı iki iştirakçı ölkə ilə birgə alış-veriş etməlidirlər.

Mövcud geosiyasi vəziyyət və müdafiə avadanlığına böyük sərmayələrə təcili ehtiyac səbəbindən SAFE məhdud müddət ərzində yalnız bir üzv ölkənin iştirak etdiyi satınalmalara icazə verəcək.

***

Açıqlamaya görə, Avropa İqtisadi Birliyinin üzvü olan Ukrayna və Norveç, Lixtenşteyn və İslandiya ilə SAFE-də AB üzvü olan ölkələrlə eyni şərtlərlə rəftar ediləcək. Bu ölkələr birgə satınalmalarda iştirak edə, həmçinin öz sənaye sahələrindən alışlar edə biləcəklər.

SAFE həmçinin AB-yə namizəd ölkələrə, potensial namizəd ölkələrə və Böyük Britaniya kimi AB ilə Təhlükəsizlik və Müdafiə Tərəfdaşlığı imzalamış ölkələrə birgə satınalmalarda iştirak etməyə icazə verəcək.

***

SAFE vasitəsilə maliyyələşdiriləcək məhsullara “sursatlar və raketlər; quru döyüş imkanları və dəstək sistemləri, o cümlədən artilleriya sistemləri, əsgər avadanlığı və piyada silahları, o cümlədən dərin dəqiqlikli zərbə imkanları; kritik infrastruktur mühafizəsi; kiber; əks-hərəkətlilik də daxil olmaqla hərbi mobillik; hava və raketdən müdafiə sistemləri; dəniz səthi və insansız hava vasitələri; anti-UAV sistemləri, havada yanacaq doldurma və kosmik aktivlər və elektron müharibə vasitələri daxildir.

***

Təchizat müqavilələri son məhsulun komponentlərinin təxmini dəyərinin 35 faizindən çoxunun AB, Ukrayna, Norveç, Lixtenşteyn və İslandiyadan kənar ölkələrdən alınmayacağına zəmanət verməlidir.

Buna görə də, müdafiə təyinatlı məhsulun ümumi təxmini dəyərinin 65 faizi SAFE-də qeyd olunan ölkələrdən alınmalıdır.

SAFE AB-nin rəsmi jurnalında dərc edildikdən sonra mayın 29-da qüvvəyə minəcək.