Ermənistanın Milli Təhlükəsizlik Xidməti (MTX) xaricdəki diaspora ermənilərinə Ermənistan vətəndaşlığının verilməsi qaydalarını sərtləşdirməyi təklif edib. MTX-nin təqdim etdiyi təkliflərdə Ermənistan vətəndaşlığı verilən şəxsin son iki ildə 60 gündən az olmayaraq Ermənistanda yaşaması tələbi qoyulur.

Mövcud qaydalarda belə tələb yoxdur və erməni millətindən olanlar Ermənistanda məskunlaşdıqları gündən Ermənistan vətəndaşlığı almaq hüququna malikdirlər.

Bu qanuna iyunun 25-də son düzəliş edilərkən diaspora işləri üzrə baş müvəkkil ofisi sözü gedən düzəliş təklifinə etiraz etmişdi.

Baş müvəkkil ofisinin nümayəndəsi Ovannes Aleksanyan iyulun 14-də bildirib ki, onlar hələ də bu düzəlişin edilməsinə qarşıdırlar:

“Vətəndaşlıq alınması qaydalarının fasiləsiz sadələşdirilməsi Diaspora məsələləri üzrə müvəkkil ofisinin və dövlətin vəzifələrindən biridir. Ermənistanın qarşısında demoqrafiyanın yaxşılaşdırılması kimi mühüm vəzifə durur. Demoqrafik vəziyyəti ya doğumların artırılması, ya da repatriasiyanın stimullaşdırılması ilə düzəltmək olar. Belə bir qanun layihəsinin təqdim olunması vəziyyətin sağlamlaşdılmasına və qarşıya qoyulmuş vəzifənin icrasına mane ola bilər”.

“Vətəndaşlıq haqqında qanuna” əlavə şəklində irəli sürülmüş layihə e-draft saytında ictimai müzakirəyə verilib.

***

MTX aydınlaşdırıb ki, son illərdə Ermənistan vətəndaşlığı almış diaspora nümayəndələri Ermənistanda daşınmaz əmlak almayıblar, iqtisadi fəaliyyətlə məşğul olmayıblar və Ermənistana səfərlər etməyiblər. Hətta belə hallar da olub ki, Ermənistan pasportunu yalnız başqa ölkələrə səfər edə bilmək üçün alıblar.

MTX habelə müəyyən edib ki, xaricdən olan bəziləri xaçaçur və ermənilik barədə saxta sənədlər təqdim ediblər.

Aleksanyan bu barədə deyilənlərə də etiraz bildirib. O deyib ki, əgər Yaxın Şərqin hansısa kilsələrinin belə sənədləri verməsi aşkarlanarsa, bu məsələyə fərdi qaydada baxıla və şübhə doğuran kilsə, idarənin siyahısından çıxarıla bilər.

MTX düşünür ki, sözü gedən əlavənin qəbul edilməsi erməniliklə heç bir əlaqəsi olmasa da özlərini erməni kimi təqdim edən xaricilərin Ermənistan vətəndaşlığı üçün müraciətlərinin sayını xeyli azalda bilər.

Bu da qeyd olunur ki, keçmiş sovet ölkələrində yaşayanlara Ermənistan vətəndaşlığının verilməsi daha asandır, çünki sovet pasportlarında milliyyət qeyd edilirdi.

Qərbdə yaşayan ermənilərin erməniliyini təsdiq edən yeganə sənəd kilsənin onların xaçaçur edildiyi barədə verdiyi arayışdır. MTX bu halın problemlər yaratdığını bildirir.

***

Uzun illər polisin pasport-viza şöbəsinə rəhbərlik etmiş Mnatsakan Bıçaqçıyan deyir ki, onun təklif olunan əlavəyə heç bir iradı yoxdur, amma qanuna müəyyən düzəliş etmək və onu hamıya şamil etməmək olar: “Mən təklif edərdim ki, proses milliyyətinə və mənşəyinə görə ermənilərin ərizələrinə baxılması prosesi ayrılsın. Milliyyətcə erməni olanlar üçün köhnə qaydaları saxlamaq olar. Amma babası və ya nənəsi erməni olanlar üçün məhdudiyyətlər, məsələn Ermənistan ərazisində iki ildə 60 gün yaşamaq kimi məhdudiyyətlər qoyula bilər”.

Son 6 ayda Ermənistan vətəndaşlığı üçün 10 minədək şəxs müraciət edib. Bıçaqçıyan deyir ki, bu, əvvəlki illərdən iki dəfə çoxdur və əlavə mürəkkəbliklər yaradır.

Qanun əlavəsi layihəsinin müəllifləri bildirirlər ki, MTX-nin hazırkı maliyyə vəziyyəti onun vətəndaşlıq üçün müraciət edənlərin kimliyini qısa müddətdə dəqiqləşdirməsinə imkan vermir.

Layihə müəllifləri əlavə edirlər ki, onların təklif etdikləri qaydadan, məsələn, İsraildə istifadə olunur. Orada milliyyətcə yəhudilərə vətəndaşlıq yalnız İsraildə məskunlaşdıqları halda verilir.

MTX-nin verdiyi təklif iyulun 28-dək ictimai müzakirədə olacaq. Bundan sonra layihə hökumətə təqdim ediləcək və bəyənildiyi halda müzakirə üçün parlamentə ötürüləcək.