Türkiyədə gizli kamera qalmaqalları gündəmdə qalmaqda davam edərkən, dünyanın hər yerindən oxşar xəbərlər gəlməyə davam edir.

Aprel ayında Sapancada gecəsi 12 min lirəyə başa gələn afreym villada cakuzinin üstündəki lampanın içərisində gizli kamera tapılmışdı. İki gün əvvəl Dənizlidə bir günlük kirayə verilən mənzilin divarındakı üçlü rozetkanın içərisindən casus kamerası tapılıb.

Gizli kamera ilə casusluq cinayəti İngiltərə mətbuatında da gündəmə gətirilib.

Keçən ilin yanvar-dekabr ayları ərzində Böyük Britaniyada voyeurizm və sərgiləmə hallarında 24 faiz artım olub.

Qismən buna görə hökumət internet saytlarında, eləcə də mütəxəssis casus mağazalarında asanlıqla əldə edilə bilən və tez-tez saatlar, adaptorlar, foto çərçivələr, nəmləndiricilər və ya hətta birdəfəlik istifadə olunan qəhvə fincanları kimi maskalanan gizli kameralar ətrafında qaydaları sərtləşdirməyə çalışır.

Böyük Britaniya qanunlarında voyeurizmi cinsi həzz və ya sıxıntı məqsədilə şəxsi fəaliyyət zamanı şəxsi razılığı olmadan müşahidə etmək və ya qeyd etmək kimi halları cəzalar nəzərdə tutulur.

“The Guardian” qəzeti yazır ki, Cinayət və Polis Qanununda nəzərdə tutulan təkliflərə əsasən, şəxsin razılığı olmadan onun intim görüntülərini çəkmək üçün avadanlıq quraşdırmaq cinayət məsuliyyətinə çevriləcək. Səbəb əlaqəsi faktoru olmasa və heç bir görüntü çəkilməsə belə, bunun üçün kamera yerləşdirmək qanun pozuntusuna çevriləcək. Lakin zərərçəkənlər bunun kifayət edəcəyinə inanmırlar.

***

İngiltərənin Kent Universitetinin Psixologiya fakültəsinin tədqiqatçısı Viki Lister, ortaya çıxan hadisələrin aysberqin görünən hissəsini təmsil etdiyini təsdiqləyir. Bu hadisələrin çoxu illərlə üzə çıxmır, bir neçəsi isə təqiblə nəticələnir.

Böyük Britaniyada 2020-ci ildə bildirilən 10.000-dən çox işin 600-dən azının məhkəməyə çatdığı bildirilir.

***

Doktorluq tədqiqatının bir hissəsi olaraq, Lister Böyük Britaniya həbsxanalarında röntgenciliyə görə cəza çəkən kişilərdən müsahibə götürdü (bu cinayətə görə cəza çəkən qadınlar yoxdur). Bir çoxları gizli kameralardan, o cümlədən ictimai duşda şampun şüşəsi kimi maskalanan kameralardan istifadə ediblər.

“İsveçdə aparılan əhali araşdırması ömür boyu 11,5 faiz voyeurizmin yayılmasını təklif edir. Lakin Böyük Britaniya da daxil olmaqla bir çox müxtəlif ölkələrdə aparılan daha kiçik qeyri-əhali tədqiqatları çox vaxt daha yüksək qiymətlər verir. Çox güman ki, bu, kifayət qədər az təmsil oluna bilər, çünki tədqiqatçı qarşısında etiraf etməyəcək insanlar olacaq”, – Lister deyib.

***

Bunu asanlaşdırmaq üçün hazırda mövcud olan texnologiyanın daha çox insanın bunu etməsinə səbəb olacağına inanmaq üçün hər cür əsas var. Məsələn, Kanadada aparılan bir araşdırma, iştirakçıların 79 faizinin tutulmayacaqlarına əmin olsalar, röntgenci davranışla məşğul olacağını müəyyən edib.

Lister ümid edir ki, onun növbəti tədqiqat mərkəzi “qapı cinayəti” kimi voyeurizm olacaq. Təcavüzkarlar və seksual qatillər üzərində aparılan bəzi araşdırmalar, yüzdə 45-ə qədərinin röntgencilik tarixinin olduğunu aşkar etdi.

“Biz bilirik ki, röntgencilik asılılıq və kompulsivdir. Buna görə də bunu bir dəfə edən insanlar yaxalanana qədər bunu etməyə davam edəcəklər. Təəssüf ki, bütün bu mövzuda ədəbiyyatda böyük bir boşluq var. “Düşünürəm ki, insanlar özləri qurban olana qədər, bu hadisələri təmassız və qurbansız cinayət kimi qəbul edir”.