Hər zaman düşünürəm. İran İslam Respublikası deyilən bir ölkə nə üçün ermənilərə dəstək olur? Məsəl üçün şah dövrü olsa anlamaq olardı, rus diplomatı Qribayedovun qətl edilməsində ermənilər xidmət göstərib deyə, onlara daima yaşıl işıq olub İranda. Amma niyə məhz İslam dövləti modelini quran, şiə dünyası üçün mübarizə aparacağını deyən İran əhalisinin böyük əksəriyyətinin şiə olduğu, Əhli Beytlə bağlı çoxlu məkanları olan Azərbaycanı düşmən seçib ermənilərə belə sevgi göstərir ? İsrailin bizimlə dost olduğu üçün ? Bakının Qərbə olan inteqrasiyasına görə ? Yaxud bura olan ərazi iddialarına görə? Yox.Yox. Yox...

İnanın, İranın Azərbaycana düşmən münasibətinin kökündə bunlar durmur. Heç bir tarixi keçmiş yaxud Bakının xarici siyasəti də durmur. Bunun əsl səbəbi İranda molla rejimini quran Xomeyninin ASALA tərəfindən Fransada qorunması və onun Tehrana qayıdışı zamanı 1982-ci ilə qədər ASALA-nın himayəsi altında yaşaması olub. 

“Ermənistanın Azadlığı uğrunda Gizli Erməni Ordusu” – ASALA Təşkilat 1975-ci ildə, Livanda vətəndaş müharibəsi getdiyi bir dövrdə Beyrut şəhərində yaradılıb. Dünyanın əksər İslam ölkələri ilə yanaşı ən böyük mərkəzi Parisdə yerləşir. Məhz burdakı ofis də Xomeyninin həm yaxın qorunmasını, həm də onun dünyaya tanıdılmasın öz üzərinə götürür. Necə sualını indi düşünürsüz. İndi izah edəcəm.

Xomeyni İranın xilaskarı kimi peyda olana qədər Parisdə yaşadığı dövrdə onu öz missiyaları üçün Fransa xüsusi xidmət orqanları  hazırlamışdılar. Xomeyni Fransaya uçub gedəndən sonra gözlənilmədən bütün dünyaya sözünü çatdırmaq imkanı qazandı. Amansız və kompromisə getməyən ayətullah beynəlxalq status əldə etdi. Və onun Şah tərəfdarlarından qorumaq üçün Parisdə xüsusi təlim görmüş bir dəstəyə ehtiyacı var idi. Bu zaman Parisdə peyda olan Asala qurucularından biri olan  Akop Tarakçıyan Xomeyninin  Fransada sürgündə yaşadığı Neauphle le Chateau kəndindəki evinin qonağı olur və aralarında möhkəm dostluq yaranır. Akop onu qorumaq üçün 15 nəfərlik bir dəstəni Xomeyni yaşayan kəndə göndərir və beləliklə İranın gələcək lideri ermənilər qarşısında bir can borcu yaranır.1979 1 fevral -  Ayətulla Ruhulla Xomeyni İraq və Fransada 14 illik sürgün həyatından sonra, rejimə müxalif qismində geri qayıdır. Onu Parisdən gətirən təyyarənin arxa hissəsində silahlı dəstə Fransa kəşfiyyatı ilə birgə onu qorumağa məsul idilər.

Bir müddət İranda sistem qurmaqla məşğul olan Xomeyni 1982-ci ildə ermənilərə olan borcunu ödəmək istiqamətində addımlar atır.

1982-ci ildə ASALA Livanı boşaldıqdan sonra təşkilat üzvlərinin getdiyi ölkələrdən biri də təxminən 250 min erməni əhalisinin yaşadığı İran olub. İran 1983-cü ilin iyul-avqust aylarında ASALA ilə əlaqə saxladı. ASALA-nın da ehtiyacı olduğu üçün bu təklifə cavab verdi. ASALA rəhbərləri ilə İran rəsmiləri arasında keçirilən görüşdə təşkilata silah verilməsi üsulları və onların təlimi müzakirə olunub. ASALA da İranın istədiyi hərəkətləri həyata keçirəcəkdi. 1983-cü ilin avqustunda ASALA silahlıları kürdlərlə birlikdə İranın Hacı Ümrana qarşı İraqa qarşı hücumunda iştirak etdilər. 1983-cü ilin avqustunda ASALA Tehrandakı bəzi Fransa səfirliklərini bombaladı. İran administrasiyasının xəbəri olmadan belə hücumların həyata keçirilməsi mümkün deyildi. 1984-cü ilin mart və aprel aylarında türk diplomatlarına qarşı hücumlar ASALA-nın Tehranda çox rahat hərəkət etdiyini göstərir. İran bu hücumlara qarşı tədbir gördüyünü bildirsə də, təşkilatla əlaqəni kəsməyib. Xüsusilə 1985-ci ildən sonra Suriya ilə münasibətləri korlanan ASALA Bekaa vadisindəki silahlılarını İrana köçürüb. ASALA İranla əlaqələrini daha da irəli apararaq Beyrutda Amerika və Fransa əsgərlərinə qarşı bombardmanlar həyata keçirən radikal şiə Xomeyni tərəfdarı tərəfindən qurulan “İslami Cihad” terror təşkilatını dəstəklədiyini açıqlayıb.

Bu barədə növbəti yazıda geniş məlumat verəcəm. Ona qədər isə qeyd edim ki, bu gün İranda hakimiyyətdə olan rejim Xomeyninin  vəsiyyətini icra edir,nə olursa olsun ermənilərə dəstək olmaq. Buna görə də İranda rejim dəyişməyənə qədər ermənilərə dəstəyi onlar verəcək.