Fransada 2027-ci il seçkiləri üçün ən iddialı namizəd olduğu halda, siyasi qadağa tətbiq edildikdən sonra birdən-birə yarışdan kənarlaşdırılan ifrat sağçı namizəd Marine Le Pen qadağanın aradan qaldırılması üçün bütün qanuni vasitələrdən istifadə edəcəyini bildirib. Lakin bu, Le Penin yeganə “kozır”ı deyil.

İfrat sağçı Milli Birlik (RN) partiyasının lideri Marin Le Penin korrupsiya işində mühakimə olunması və ona siyasi qadağa və həbs cəzası verilməsi ölkə siyasətini sarsıdıb. Partiyasının 2027-ci il prezident seçkiləri üçün təbii namizədi olan və səsvermədə birinci yerdə görünən 56 yaşlı Le Pen ona qarşı qərarı siyasi əməliyyat kimi qiymətləndirərkən, ilk açıqlamalar Fransa siyasətində yeni bir müharibənin başlanacağını göstərir.

Hökmün elan edilməsindən bir qədər əvvəl məhkəmə zalını tərk edən Le Pen həmin axşam ölkəsinin “TF1” kanalında “Kənarda qalmaq fikrim yoxdur” deyərək prosesin onun üçün bitmədiyini və bütün qanuni vasitələrdən istifadə edərək hökmdən şikayət edəcəyini açıqlayıb. 8 milyondan çox tamaşaçı toplayan verilişdə “Sabah milyonlarla fransız özünü prezidentliyə namizədlərdən məhrum görəcək” deyən fransız siyasətçi bu prosesdə izləyəcəyi strategiyanı “Mən şok oldum, qəzəbləndim, amma bu qəzəb, bu ədalətsizlik hissi seçicilər uğrunda mübarizəmdə mənə əlavə motivasiya verir” deyib. Paris Apellyasiya Məhkəməsi də dünən axşam saatlarında qərara qarşı 3 fərqli apellyasiya şikayəti verildiyini və müvafiq ərizələri araşdırıb qərarını 2026-cı ilin yayında açıqlaya biləcəyini açıqlayıb.

Trampdan dəstək

Le Pen qadağanı siyasi kapitala çevirəcəyi və seçicilər arasında yarana biləcək qəzəbi idarə edəcəyi gözlənilir. Bu mənada ABŞ prezidenti Donald Tramp seçkilərdən əvvəl ona qarşı qaldırılan işləri siyasi cadugər ovu ilə müqayisə edərək, məhkəmə sisteminin siyasiləşdiyi ritorikasından istifadə edə bilər. Onun bu prosesdə Trampın dəstəyini alması da mümkündür. Əslində ABŞ prezidenti Le Pen bu qərarı ona qarşı irəli sürülən ittihamlara bənzədib və “bizimki kimidir” şərhini verib. Dünən səhər RN deputatları ilə görüşündən əvvəl mətbuata açıqlama verən Le Pen, siyasi qadağa qərarını “sistemin Fransa siyasətinə atdığı atom bombası” kimi qiymətləndirib.

Hakim üçün polis müdafiəsi

RN sədri Jordan Bardella qərarı “demokratik qalmaqal” adlandırıb və “insanları bütün Fransada dinc şəkildə etiraz etməyə” çağırıb. Qərar həm də RN seçicilərinin qəzəbinə səbəb olub. “Le Parisien” qəzeti Le Penə qadağa qoyan hakim De Perthuisin təhdid mesajları aldığını və bu səbəbdən polisin təhlükəsizlik tədbirlərini artırdığını bildirib.

Ən güclü kart erkən seçkilər

Marin Le Pen və onun partiyasının əks-hücumunun ən mühüm hissəsi onların Fransa parlamentindəki hərəkətləri olacaq. Parlamentdə ən çox yerə sahib olan RN solçu partiyaların dəstəyini qazana bilsə, etimadsızlıq səsverməsi təqdim edərək Fransua Bayru hökumətini devirə bilər. Keçən ilki növbədənkənar seçkilərdən sonra Le Pen və onun partiyası Fransa konstitusiyasına əsasən iyun ayından sonra baş verə biləcək erkən parlament seçkilərini qadağa ilə bağlı referenduma çevirməyə cəhd edə bilər. RN-nin elektoratında əhəmiyyətli artım ehtimalı birbaşa Le Penin prezidentliyə namizədliyinə gətirib çıxarmasa belə, çox güman ki, onu əvəz edə biləcək istənilən potensial namizədin alacağı dəstəyi artıracaq.

Bardella nə edir?

Le Penin ilk məqsədi ona qoyulan qadağanı aradan qaldırmaqdır. Bunun ən mühüm səbəbi daha əvvəl üç dəfə prezidentliyə namizəd olmuş Le Penin şanslarının ən yüksək olduğu 2027-ci ili əldən vermək istəməməsidir. Antisemitizm, islam, immiqrasiya və əcnəbilərə qarşı olan partiyasını marjinal mövqedən ana siyasətə çevirən Le Pen prezident olmaq istəyir. Bununla belə, 2026-cı ildə başlaması gözlənilən və həlli bir neçə ay çəkəcək apellyasiya prosesi Le Penin xeyrinə yekunlaşsa belə, onun 2027-ci ildə namizədliyini irəli sürə bilməyəcəyi ehtimalı var. Bu məqamda diqqət çəkən ad 29 yaşlı Bardelladır. Mümkün seçkinin ilk turunda Le Penə yaxın səs topladığı bir çox sorğuda görünən gənc namizəd ikinci turda da eyni uğuru təkrarlaya bilməz.

***

Məhkəmə Marin Le Peni 2004-2016-cı illər arasında Avropa Parlamentinin üzvü olduğu müddətdə Avropa Birliyi vəsaitlərini mənimsəməkdə təqsirli bilib və ona beş il müddətinə dövlət vəzifəsində işləməyə qadağa qoyub. Le Pen 4 il həbs (2 il şərti və 2 il elektron qolbaqla ev dustaqlığı) və 100 min avro cərimə cəzasına məhkum edilib. Həmçinin siyasi qadağanın müraciət gözləmədən həyata keçirilməsi qərara alınıb.