vaxtlı-vaxtında oxuyun! Cümə axşamı, 12 iyun 2025
1 ABŞ dolları 1 USD = 1.7 AZN
1 Avro 1 EUR = 1.6977 AZN
1 Rusiya rublu 1 RUB = 0.0272 AZN
1 İngiltərə funt sterlinqi 1 GBP = 1.9671 AZN
1 Türkiyə lirəsi 1 TRY = 0.0914 AZN
Babək Xürrəmi (798 - 838)

«Əgər qılınc pas atıbsa, deməli sahibi ölübdür»

Babək Xürrəmi (798 - 838)
AVROPA  
Fırıldaqçıları tələyə salan süni intellekt 18:29 | 10 iyun 2025 | Çərşənbə axşamı Məqaləyə 97 dəfə baxılıb Şriftin ölçüsü Xəbərin şriftini kiçilt Xəbərin şriftini böyüt

Fırıldaqçıları tələyə salan süni intellekt

“ScamChatBot” dələduzların məlumatlarını götürür və hesablarını dondurur

ELŞAD

MÖVZU İLƏ ƏLAQƏLİ

“ScamChatBot” adlı süni intellekt saxta çatlarla fırıldaqçıları aldadaraq ödəniş məlumatlarını toplayır və saxtakarlığın qarşısını alır.

Onlayn fırıldaqçılar uzun müddətdir ki, internetin qaranlıq künclərində fəaliyyət göstərirlər. Amma indi onların gözlənilməz rəqibi var: “ScamChatBot” adlı süni intellektə əsaslanan sistem fırıldaqçılarla təkbətək ünsiyyət quraraq onları ifşa etmək məqsədi daşıyır. Almaniyada “CISPA Helmholtz” İnformasiya Təhlükəsizliyi Mərkəzinin rəhbərliyi altında hazırlanmış bu sistem özünü qurban kimi təqdim edərək fırıldaqçıları tələyə salır və ödəniş məlumatlarını əldə edir.

***

“ScamChatBot” dörd ay ərzində 18 000-dən çox mesaj mübadiləsi aparıb və bu prosesdə 500 fırıldaqçı aşkar edib. Bot fırıldaqçıların “PayPal” hesablarını, kripto pul kisələrinin ünvanlarını və saxta internet saytlarını onlarla söhbət edərək müəyyən edib. Daha sonra əldə edilən məlumatlar “PayPal” kimi ödəniş təminatçılarına ötürülür ki, bu da sözügedən hesabların tez bir zamanda dondurulmasına imkan verir. Sosial media platforması “X”, bildirilən profillərin 84 faizinin qaydaları pozduğunu və 1,4 milyon əlaqəli hesaba təsir edən hərəkətlərə başladığını təsdiqlədi.

***

Fırıldaqçılardan gələn mesajlar çox vaxt texniki dəstək adı altında başlayır, parolun bərpası vədləri, saxta investisiya imkanları və ya rəqəmsal hədiyyə kartı sorğuları kimi üsullarla pul qoparmağa çalışır. “ScamChatBot” bu əlaqəni davam etdirir və ödəniş sorğusu mərhələsinə çatdıqdan sonra bütün məlumatları qeyd edir. Süni intellekt daha sonra söhbəti genişləndirir və daha çox məlumat toplayır. Əldə edilən məlumatlar “PayPal”, “X” və fırıldaqçılıq hesabat platformaları ilə paylaşılır. Sistem 24/7 işləyir və müxtəlif şəxsiyyətlər altında görünür.

***

Onlayn fırıldaqçılıq qlobal miqyasda təşkil olunmuş sənayeyə çevrilib. Birləşmiş Millətlər Təşkilatının məlumatına görə, bu cinayətlər hər il dünyada təxminən 40 milyard dollar itkiyə səbəb olur. Və bu, təkcə maliyyə məsələsi deyil: BMT Cənub-Şərqi Asiyada 100,000-dən çox insanın fırıldaqçılıq müəssisələrində işləməyə məcbur olduğunu bildirir. Bu insanlar saxta şəxsiyyətləri olan insanları aldatmaq üçün proqram təminatından və hətta “ChatGPT” kimi süni intellekt alətlərindən istifadə edirlər.

***

Federal Kriminal Polis İdarəsinin (BKA) məlumatına görə, 2024-cü ildə Almaniyada 130.000-dən çox yerli kibercinayət hadisəsi qeydə alınıb. Bu rəqəm xaricdən törədilən, lakin Almaniyaya təsir edən cinayətlər də daxil olmaqla 202.000-dən çoxdur. “Xidmət kimi kibercinayət” modeli və ya fırıldaqçı xidmətlərin işə götürülməsi ən sürətlə böyüyən təhlükələrdən biri hesab olunur. Xüsusilə, onlayn şəkildə həyata keçirilən investisiya fırıldaqlarında əhəmiyyətli artım var.

Tədqiqatçıların fikrincə, indi fırıldaqçıların təxminən dörddə biri mesajları botlar vasitəsilə göndərir. Bəziləri saniyənin kəsrində cavab verir və avtomatlaşdırmadan istifadə etdiklərini ortaya qoyur.