2026-cı ilin ara seçkiləri öncəsi ABŞ siyasəti yeni bir qütbləşmə mərhələsinə qədəm qoyur. Son günlərdə yayımlanan “Quantus Insight” sorğusu, texnologiya milyarderi İlon Mask tərəfindən elan edilən “Amerika Partiyası”nın, xüsusilə Respublikaçılar arasında sürətlə populyarlıq qazandığını göstərir. ABŞ seçicilərinin 40 faizi Maskın partiyasını dəstəkləməyə hazırdırsa, bu, sadəcə yeni partiya quruluşu deyil – bu, siyasi müstəvidə struktur dəyişikliyinin xəbərçisidir.

Vaxt.az-ın təhlilinə görə, Donald Tramp ilə İlon Mask arasında uzun müddət davam edən qarşılıqlı simpatiya artıq keçmişdə qalıb. Son aylarda federal texnologiya tənzimləmələri, xarici siyasət və “dərin dövlət” məsələlərinə münasibətdə ziddiyyətlər açıq şəkildə görünməyə başladı. Xüsusilə Maskın hökumət xərcləmələri və texnoloji innovasiya məsələlərində daha sərbəst bazar tərəfdarı kimi çıxış etməsi onu MAGA (Make America Great Again) hərəkatının müəyyən kəsimləri üçün alternativ liderə çevirib.

Sosioloji dəyişiklik: Kim Maska yönəlir?

Sorğu nəticələri göstərir ki:

Respublikaçı kişilərin 57 faizi, qadınların isə 43 faizi Amerika Partiyasına səs verməyə meyllidir.

Müstəqil kişi seçicilərdə bu rəqəm 47 faizdir.

Demokrat kişilər və qadınlar arasında isə bu dəstək cəmi 21–22 faiz səviyyəsindədir.

Bu nə deməkdir? Respublikaçı bazada parçalanma ehtimalı real və ciddi xarakter alır. Siyasi baxımdan bu, həm Tramp üçün zəifləmə, həm də Demokratlar üçün strateji fürsət deməkdir.

Yeni partiya, köhnə parçalanma: ABŞ iki qütbdə qala bilərmi?

ABŞ siyasi sistemində üçüncü partiyalar tarixi olaraq ya uğursuzluğa düçar olub, ya da əsas partiyalardan birini zəiflədib. Maskın “Amerika Partiyası” isə texnologiya, iqtisadi azadlıq və siyasi dəyişiklik çağırışlarını birləşdirərək fərqli bir formul təqdim edir. Burada klassik sol-sağ ayrımından çox sistemə qarşı olanlarla status-kvonu qorumağa çalışanlar arasında yeni bir xətt çəkilir.

Bu xətdə İlon Mask, daha gənc, texnologiyaya açıq və mərkəz-sağ seçiciləri arxasına almağa çalışır. Onun ETF bazarına çıxışı, kriptovalyuta təşviqləri və ABŞ-ı “qlobal texno-lider”ə çevirmə vizyonu bu təbəqə üçün cəlbedici görünür.

Nəticə: Tramp üçün xəbərdarlıq, ABŞ üçün dönüş nöqtəsi

Əgər Mask “Amerika Partiyası”nı real siyasi alternativə çevirə bilsə, bu, ABŞ siyasi tarixində “Ross Perot”dan sonra ən böyük “üçüncü yol” hərəkatı ola bilər. Hərçənd, Tramp hələ də Respublikaçılar daxilində böyük nüfuza sahibdir, lakin bu sorğu göstərir ki, nəinki rəqiblər, hətta keçmiş tərəfdaşlar da onu meydanda tək buraxa bilər.

İlon Mask siyasətə yalnız texnoloji ağırlıqla deyil, stratejik seçici psixologiyasına uyğun retorika ilə daxil olur. Bu isə 2026 və 2028 seçkilərinin ən azı bir parçasında onun müəyyənedici fiqura çevrilməsi ehtimalını artırır.