3D printerlərlə evdə asanlıqla istehsal oluna bilən və izlənilə bilməyən “xəyal silahları” sosial mediada yayılır. Ekspertlər xəbərdarlıq edirlər ki, bu silahlar cinayətkarlar üçün getdikcə daha cəlbedici olur.

3D printerlərlə istehsal edilən silahlar bütün dünyada cinayətkarlar üçün “seçim silahına” çevrilə bilər.

Britaniyanın BBC telekanalı tərəfindən aparılan hərtərəfli araşdırma, bu silahların həm istehsal asanlığı, həm də izlənilməzliyi səbəbindən getdikcə daha çox yayıldığını ortaya qoydu.

Xüsusilə sosial media platformalarında – xüsusilə “Telegram”, “Facebook” və “İnstagram”da bu silahların istehsalı və satışı ilə bağlı məzmun sürətlə artır.

Bu silahlar yüklənə bilən planlar, 3D printer və bəzi əsas materiallarla evdə hazırlana bilər.

***

İnkişaf etməkdə olan texnologiya sayəsində əvvəllər yalnız bir atəş açmağa qadir olan bu “xəyal silahları” indi bir neçə atışa tab gətirəcək şəkildə istehsal oluna bilir.

Mütəxəssislər bildirirlər ki, 3D çap edilmiş silahlar daha aşağı qiymətə, materialların yüksək keyfiyyətinə və planlara daha asan çıxışa görə qətl törətmək istəyənlər üçün daha əlçatan olub.

BBC-nin araşdırması aşkar etdi ki, 3D çap edilmiş və ya çevrilmiş silahların yüzlərlə reklamı qadağan olunsa da, hələ də “Meta” platformalarında mövcuddur.

Bu reklamlardan bəziləri potensial müştəriləri “Telegram” və “WhatsApp” kimi tətbiqlərdəki satış kanallarına yönəldir.

***

Araşdırmanın ən diqqət çəkən tərəfi odur ki, insanlar bu silahları təkcə almaq deyil, həm də evdə özləri istehsal edə bilirlər.

Xüsusilə “FGC-9” kimi modellər yalnız 3D çap edilmiş plastik və bəzi metal hissələrlə hazırlana bilər, yəni heç bir kommersiya sirri hissələri tələb olunmur.

Mütəxəssislər vurğulayırlar ki, bu proses A4 vərəqini ofis printerində çap etmək qədər asan deyil, lakin onun əlçatan olması hələ də narahatlıq doğurur.

***

3D çap edilmiş silahların real münaqişədə istifadə edilməsinin yeganə məlum nümunəsi Myanmadır.

Ölkədə xunta rejiminə qarşı döyüşən üsyançılar 2022-2023-cü illərdə yüzlərlə FGC-9 istehsal edib.

Lakin üsyançı liderlər artıq bu silahlardan istifadə etmədiklərini deyirlər. Onlar rejimin idxalla bağlı məhdudiyyətlərini, tikintidə istifadə olunan yapışqanlar və metal kimi materiallara girişin çətinliyini və RPQ və pulemyot kimi daha effektiv silahların mövcudluğunu qeyd edirlər.