
İqtisadçılar Trampın qərarını sərt qarşıladı
ABŞ Prezidenti yaxın günlərdə yeni FED üzvü və statistikasının rəhbərini açıqlayacaq
ABŞ Prezidenti yaxın günlərdə yeni FED üzvü və statistikasının rəhbərini açıqlayacaq
Pezeşkiandan molla rejiminə böyük dərs...
Tehran nüvə sazişindən çıxmağa hazırlaşır
“Paris küçələrində təhlükəsizliyi qoruya bilərsinizmi?”
ABŞ Misirə 5 milyard dollarlıq hava hücumundan müdafiə sistemi satır
Tramp: “Anlaşma istəmədilər, ...”
Avropa Birliyi Yaponiya kimi sərmayə vədi verməyə hazır deyil
ABŞ-ın 10 illik istiqrazlarının gəlirliliyi bir ara 4,41 faizədək yüksəlib
MAGA vicdanı ilə İsrailin nüvə qorxusu arasında
Baş nazir Mers iqtisadiyyatı ön plana çıxardı, İfo indeksində artım müşahidə olundu
ABŞ prezidenti odla-su arasından necə çıxdı?
“MOSSAD”, taktik səssizlik və partlayan dövlətyönümlü çaşqınlıq
Pezeşkian: “Tehranda su yoxdur, ...”
Bakıda sülh və sabitlik modeli axtarıılacaq
Kiyev-Tel-Əviv oxu: İran əleyhinə “strateji dialoq” başlayır
Hədəfdə strateji infrastruktur və sabitlik var
Son zamanlar insanları aktual və mühüm sual düşündürür. İranın Fordo (və ya “Fordow”) yeraltı nüvə obyekti tam vurularsa, Azərbaycana radiasiya təhlükəsi ola bilərmi?
Fordo yeraltı nüvə obyekti xüsusilə hava hücumlarından qorunmaq üçün dağın dərinliyində tikilib. Burada uran zənginləşdirmə fəaliyyəti aparılır.
Fordo haqqında qısa faktlar:
Qaya massivinin altında, 70–90 metr dərinlikdə yerləşən Fordoda uranın 20–60 faiz civarında zənginləşdirilməsi həyata keçirilib.
Bu obyekt silah üçün hazır nüvə başlığı istehsalı deyil, ancaq o potensialın ön mərhələsidir.
Beynəlxalq Atom Enerjisi Agentliyi (MAQATE), ən azından indiyədək, nəzarət imkanına malik idi.
Fordo vurularsa, radiasiya sızması ola bilərmi?
1. Əgər orada nüvə silahı və ya reaktor varsa, radiasiya sızıntısı ola bilərdi. Amma Fordo reaktor deyil – orada radioaktiv yanacaq və ya plutonium əsaslı komponentlər yoxdur.
2. Orada uran qazı (UF6) və ya zənginləşdirilmiş uran varsa, bu halda bomba zərbəsi nəticəsində bəzi materiallar havaya yayıla bilər, amma bu, Çernobıl və ya Fukuşima tipli faciə olmaz.
Uran metalı və ya qazı açıq şəkildə havaya çıxa bilərsə, bu lokal (yerli) radiasiya riski yarada bilər.
Bu sızma böyük miqyaslı və uzunmüddətli kontaminasiya yaratmaz.
Əgər obyekt “təmizlənibsə” və çoxlu material yoxdursa, o zaman heç bir ciddi radiasiya riski olmaz.
Mütəxəssislərin fikri nədir?
Hərbi ekspertlər və nüvə fizikləri bildirirlər ki, Fordo kimi obyektin vurulması ən çoxu lokal radiasiya təhlükəsi yarada bilər – xüsusilə işçi heyət və yaxın ərazidəki əhali üçün.
ABŞ bu cür obyektləri vurmaq üçün GBU-57 kimi dərin penetrasiya bombaları hazırlayıb, lakin onların istifadəsi siyasi və ekoloji nəticələr baxımından çox risklidir.
Müəyyən şərtlərdə Fordo vurularsa, məhdud radiasiya sızıntısı ola bilər, ancaq bu nüvə partlayışı kimi deyil, lokal və idarəolunan səviyyədə, daha çox uran tozunun və ya qazının yayılması şəkilində baş verər.
Bir sözlə, narahatlığa səbəb yoxdur.