vaxtlı-vaxtında oxuyun! Cümə, 26 aprel 2024
1 ABŞ dolları 1 USD = 1.7 AZN
1 Avro 1 EUR = 1.6977 AZN
1 Rusiya rublu 1 RUB = 0.0272 AZN
1 İngiltərə funt sterlinqi 1 GBP = 1.9671 AZN
1 Türkiyə lirəsi 1 TRY = 0.0914 AZN
Heydər Əliyev (1923 - 2003)

«Müstəqillik yolu qədər çətin yol yoxdur»

Heydər Əliyev (1923 - 2003)
ARAŞDIRMA  
12:10 | 22 fevral 2022 | Çərşənbə axşamı Məqaləyə 4193 dəfə baxılıb Şriftin ölçüsü Xəbərin şriftini kiçilt Xəbərin şriftini böyüt

Kiyev Rus dövləti olubmu?

Ukraynanın tarixi olmayıb, oranı Rusiya yaradıb ifadəsi əslində şovinizmdən başqa bir şey deyildir

Zaur ƏLİYEV, dosent

MÖVZU İLƏ ƏLAQƏLİ

Bu gün dərsliklərdə və tarixdə istifadə edilən Kiyev Rus dövləti ifadəsi əslində sovetlərin işğalçı siyasətindən sonra elmi dövriyyəyə gətirilib. Tarixdə Kiyev Rus dövləti adlı bir ərazinin olmaması Avropa və hətta Rus alimlərinin əsərlərində də rast gəlinir.

“Kiyev Rusu” ilk dəfə 1934-cü ildən sonra yazılmış sovet tarixi dərsliklərində “Bolşeviklərin Ümumittifaq Kommunist Partiyasının tarixinin qısa kursu” ilə birlikdə istifadə edilmişdir. O zaman imperiyaya başçılıq edən Stalinin əmri ilə Kiyev Rusu ifadəsi dərsliklərə salınmışdır.  Stalinin göstərişi ilə və şəxsi redaktəsi ilə yazılan Rusiya tarixində bu qondarma adı isə “tarixi faktlarla” sübut etməyə çalışan  akademik Grekov idi. 1929-cu ildən SSRİ Elmlər Akademiyasının üzvü olan Qrekov “Kiyev dövləti” anlayışından istifadə etsə də, ilk dəfə onu “Kiyev Rusu” ilə eyniləşdirdi. O vaxtdan bəri “Kiyev Rusı” anlayışı məhz bu mənada - Stalinist mənada istifadə olunmağa başladı. (Grekov B.D. Kiyev Rus. M., 1939.s.4)

1937-ci ildə nəşr olunan “SSRİ tarixinin qısa kursu” dərsliyinin 13-cü səhifəsində deyilir:

“X əsrin əvvəllərindən etibarən Slavyanların Kiyev Knyazlığı Kiyev Rusu adlanırdı.” O vaxtdan partiyanın göstərişi ilə bu yanlış fikir beynlərə kök salıb.

Bu fakt onu göstərir ki, bu gün bizə və dünyaya Rusların təqdim etdiyi Kiyev Rus dövləti əslində Kiyev knyazlığı adlanan dövlət olub.1097-ci ildə Knyazlar öz hakimiyyətlərini qanuniləşdirmək üçün Lübeçdə yığıncaq keçirərək, dövləti ayrı-ayrı müstəqil knyazlıqlara parçalayırlar. Kiyev torpağında Rostov, Suzdal, Pereyaslavl, Vladimir, Smolensk, Turov-Pinsk, Polotsk-Minks, Tmutarakan knyazlıqları, Novqorod və Pskov feodal respublikaları meydana gəlir. Beləliklə qədim Kiyev dövləti ərazisində indi Rusiyanın tabeçiliyində olan Şəhərlərdə knyazlıqlar yarandı. Dünən Putinin Ukraynanın tarixi olmayıb, oranı Rusiya yaradıb ifadəsi əslində tarixi savadsızlıq və şovinizmdən başqa bir şey deyildir. Rusiya özü Kiyev dövlətinin parçalanmasından sonra yaranıbdır özü də Ukrayna torpaqlarında..

Necə ki, Dərbənd ərazisində Rusiya qədim Azərbaycan torpaqlarından özünə dövlət yaradıb, eləcə də Ukrayna torpaqları hesabına bugünkü Rusiya var..

İşğalçı Rusiyaya dayan deməyin zamanı gəlib və Ukrayna ilə yanaşı da Azərbaycan öz qədim ərazilərini bərpa etmək haqqına malikdirlər.