vaxtlı-vaxtında oxuyun! Cümə axşamı, 10 oktyabr 2024
1 ABŞ dolları 1 USD = 1.7 AZN
1 Avro 1 EUR = 1.6977 AZN
1 Rusiya rublu 1 RUB = 0.0272 AZN
1 İngiltərə funt sterlinqi 1 GBP = 1.9671 AZN
1 Türkiyə lirəsi 1 TRY = 0.0914 AZN
Şeyx Məhəmməd Xiyabani (1880 - 1920)

«Hər bir millətin ləyaqətinin ilkin şərti müstəqillikdir»

Şeyx Məhəmməd Xiyabani (1880 - 1920)
MÜBHƏM  
20:18 | 16 avqust 2024 | Cümə Məqaləyə 316 dəfə baxılıb Şriftin ölçüsü Xəbərin şriftini kiçilt Xəbərin şriftini böyüt

Müqəddəs hovuzun döşəməsinə oyulmuş 123 simvol

Nəhəng lövhədəki qədim yazılar Maya tarixində bir boşluğu doldurur

CAVİD

MÖVZU İLƏ ƏLAQƏLİ

Meksikanın Yukatan yarımadasında çalışan arxeoloqlar qədim Maya şəhəri olan Kobada daş lövhə aşkar ediblər. Üzərində Maya qliflərinin həkk olunduğu lövhənin müqəddəs bir hovuzun döşəməsi olduğu düşünülür. Meksika Milli Antropologiya və Tarix İnstitutunun avqustun 12-də verdiyi açıqlamada, lövhədəki yazıların ilk araşdırmasının nəticələri paylaşılıb.

11 kvadratmetrlik L formalı lövhədəki 123 simvol birbaşa qayaya həkk olunub. Tədqiqatçılar deyirlər ki, qliflər eramızın 569-cu il mayın 12-də Keh Witz Nal (Maral dağı) adlı şəhərin qurulmasından bəhs edir.

“K'awiil Ch'ak Cheen” adlı əvvəllər naməlum bir hökmdarın da adı çəkilir. Tədqiqatçılar bu tapıntını xüsusilə vacib hesab edirlər, çünki o, Koba hökmdarları haqqında çatışmayan məlumatları doldurur. Əvvəllər üçü qadın olmaqla cəmi 14 Koba hökmdarı müəyyən edilmişdi.

Yeni kəşf edilmiş yazılara görə, bu hökmdarların əksəriyyəti ildırımla əlaqəli Mayya tanrısı K'awiil adından istifadə edirdilər. Hökmdarların bu yolla ilahi xüsusiyyətlər qazanacaqlarına inandıqları güman edilir.

Yukatan yarımadasının şərqində yerləşən Kobanın eramızdan əvvəl 100-cü illərdə qurulduğu və ən azı 1300 il insan məskəninə ev sahibliyi etdiyi təxmin edilir. Şəhər 50 min insanın yaşadığı bir mərkəz idi. Buradakı ən yeni tikililər eramızın 1200-1500-cü illəri arasında ərsəyə gəlib.

Mayyalıların həyatına işıq salan şəhərdə işlər diqqətlə aparılır. Arxeoloqlar hazırda yağış və eroziyadan təsirlənən yeni boşqabın daha çox zədələnməsinin qarşısını almaq üçün işin qorunmasına diqqət yetirirlər.

Daha ətraflı araşdırmaların bir müddət sonra aparılması planlaşdırılır. Bundan əlavə, tədqiqatçılar lövhənin üçölçülü və təfərrüatlı surətini yaradıblar və bununla da əsərə zərər vermədən yazıları dərindən tədqiq etməyə ümid edirlər.