vaxtlı-vaxtında oxuyun! Cümə axşamı, 10 oktyabr 2024
1 ABŞ dolları 1 USD = 1.7 AZN
1 Avro 1 EUR = 1.6977 AZN
1 Rusiya rublu 1 RUB = 0.0272 AZN
1 İngiltərə funt sterlinqi 1 GBP = 1.9671 AZN
1 Türkiyə lirəsi 1 TRY = 0.0914 AZN
Babək Xürrəmi (798 - 838)

«Bir gün azad yaşamaq, qırx il boyunduruq altında yaşamaqdan daha üstündür»

Babək Xürrəmi (798 - 838)
ARAŞDIRMA  
12:42 | 26 sentyabr 2024 | Cümə axşamı Məqaləyə 486 dəfə baxılıb Şriftin ölçüsü Xəbərin şriftini kiçilt Xəbərin şriftini böyüt

Qırmızı terrorun təbliğatı

Sovet hakimiyyətinin ilk illərində ailələr niyə öz övladlarını qətl edirdi?

Zaur ƏLİYEV, dosent

MÖVZU İLƏ ƏLAQƏLİ

Sovetlər təzə-təzə hakimiyyətdə möhkəmləndikcə rəsmi təbliğatında qolçomaqlarla mübarizədə “düzgünlüyün və prinsipiallığın” gənc simvollarını yaratmağa çalışırdılar. Moskvadan bütün hər yerə təlimat getmiş idi ki, yaşından asılı olmayaraq hər bir kəs yeni hakimiyyətə qarşı çıxışlar etsə, nəsə gizlətməyə çalışsa və ümummiyyətlə gizlin nəsə iş görsə dərhal yerli orqanlara xəbər versinlər. Lakin bu təlimatlar kifayət etmirdi və onlara bir örnək lazım idi. Bu şəxs isə Pavlik Marozov adlı yeniyetmə seçildi.

Pavlik Morozov sovet dövrünün məşhur, “nümunəvi” pionerlərindən biri kimi sonrakı nəsillərə nümunə göstərilən yeniyetmələrindən birinə çevrildi.  Onu bütün sovetlərə daxil olan coğrafiyada “əqidəli”, əsl sovet vətəndaşı olduğu şüurlara yeridilirdi. Burada əsl məqsəd isə, insanları hətta kiçik yaşlarından başlayaraq kütləyə çevirərək öz maraqları üçün çalışmağa vadar edirdi. İnsanlar bundan ötrü hətta öz doğmalarından da vaz keçməli idilər. Buna müasir dildə Xəbərçilik, sovet təbliğatına görə nümunəvi vətəndaş obrazı idi. Sovetlər pionerləri sosializm quruculuğuna yad olan atalarına, qohum-əqrəbalarına qarşı qaldırırdı və onların ilk qurbanlarından biri də Pavlik Morozov seçildi. Sovet dövründəki rəsmi iddiaya görə babası və əmisi tərəfindən atası haqqında hakimiyyət orqanlarına məlumat verdiyinə görə qətlə yetirilmişdi. Bu 14 yaşlı yeniyetmə barədə elə güclü bir təbliğat qurdular ki, sovetlərə daxil olan hər yerdə pionerlər nəinki ətrafda baş verənləri, hətta öz ailələri barədə yerli güc strukturlarına mütəmadi xəbər verirdilər.

Bu isə ağır nəticələrə gətirib çıxarırdı. Təkcə 1930-1935-ci illər ərzində özlərini Pavlik hesab edən xəbərçi pionerlərdən 56-sı ailələri tərəfindən qətl edilmişdi. Çox təəssüf ki, bu siyahıda Azərbaycandan da üç pionerin adı var:

Əhməd Bəsirzadə. Kolxozda çörək gizlədən şəxsləri görüb xəbər verməyə qaçdığı zaman arxadan qohumları  tərəfindən güllələnərək öldürülüb.

Adil İslamov, 12 yaşında kolxozda sovet hakimiyyətinin əleyhinə danışan insanları görüb onları milisə xəbər vermək üçün getdiyini görənlər güllə ilə vurub qətl edirlər.

Lətifə Süleymanova, kolxozda pay bölgüsü zamanı artıq payın götürülüməsini görüb etiraz etmək üçün milisə gedəndə kürəyindən bıçaq zərbəsi öldürülüb.

Hələ bu rəsmi qeydə alınanlar idi. Uşaq yaşlarından insanları satqın kimi yetişdirən sovet hakimiyyəti neçə-neçə ailəni qatilə çevirmişdi.