Zaporojyada yerləşən Avropanın ən böyük AES-in taleyi hələ də Rusiyanın nəzarəti altında olduğundan qeyri-müəyyən olaraq qalır.

Ukrayna prezidenti Vladimir Zelenski deyib ki, onun ölkəsinin atom elektrik stansiyaları şəxsi mülkiyyət deyil, milli sərvətdir.

“Bütün atom elektrik stansiyaları Ukrayna xalqına məxsusdur. Bu, dövlət atom elektrik stansiyasıdır, özəl deyil. Ukraynada nüvə enerjisi belə işləyir”, – Zelenski dünən Norveçdə keçirdiyi mətbuat konfransında deyib.

Zelenskinin açıqlamaları ABŞ prezidenti Donald Trampla Ukrayna lideri arasında telefon danışığından bir gün sonraya təsadüf edib. Görüş zamanı Tramp Zelenskiyə Ukraynanın uzunmüddətli təhlükəsizliyi üçün elektrik stansiyalarının mülkiyyət hüququnun ABŞ-a verilməsini nəzərdən keçirməyi təklif edib.

Görüşdən sonra mətbuata açıqlama verən Zelenski izah edib ki, görüşdə xüsusi olaraq Ukraynanın cənubunda Rusiyanın işğalı altında olan Zaporojya Atom Elektrik Stansiyasına (ZNPP) diqqət yetirilib.

Obyekt elektrik enerjisi istehsal etmədən Ukraynanın elektrik şəbəkəsinə bağlı qalsa da, o, müharibənin ilk günlərindən Rusiyanın nəzarəti altındadır və ABŞ-ın mümkün müdaxiləsinin əhatə dairəsini qeyri-müəyyən qoyur.

***

Ukraynanın elektrik enerjisi istehsalının təxminən 20 faizi Zaporojyanın payına düşür. Altı VVER-1000 tipli reaktorla işləyən elektrik stansiyası minlərlə ev təsərrüfatını və sənaye obyektini elektrik enerjisi ilə təmin edirdi. Bununla belə, 2022-ci ildə Rusiyanın Ukraynaya hücumu zamanı Rusiya qüvvələri tərəfindən ələ keçirilməsi ilə zavod ciddi narahatlıqlar yaradan nüvə təhlükəsizliyi üçün cəbhə xəttinə çevrilib. Daimi bombalanma riski, elektrik enerjisinin kəsilməsi və beynəlxalq nəzarətin olmaması potensial nüvə fəlakəti riskini artırır. Hazırda bütün reaktorlar bağlanıb, lakin soyutma sistemləri üçün davamlı enerji tələb olunur.