vaxtlı-vaxtında oxuyun! Cümə axşamı, 3 aprel 2025
1 ABŞ dolları 1 USD = 1.7 AZN
1 Avro 1 EUR = 1.6977 AZN
1 Rusiya rublu 1 RUB = 0.0272 AZN
1 İngiltərə funt sterlinqi 1 GBP = 1.9671 AZN
1 Türkiyə lirəsi 1 TRY = 0.0914 AZN
Heydər Əliyev (1923 - 2003)

«Dünya ümumiyyətlə quruculuqla, tikib-yaratmaqla yaşayıb, inkişaf edib»

Heydər Əliyev (1923 - 2003)
AVROPA  
Solçuların faşizm qorxusu 16:40 | 1 aprel 2025 | Çərşənbə axşamı Məqaləyə 22 dəfə baxılıb Şriftin ölçüsü Xəbərin şriftini kiçilt Xəbərin şriftini böyüt

Solçuların faşizm qorxusu

Hitlerin hakimiyyətə gəlməsində Stalinin rolu olub

Natiq CƏFƏRLİ

MÖVZU İLƏ ƏLAQƏLİ

Son zamanlar Avropada sağ və millətçi siyasətçilərə, partiyalara qarşı repressiyalar artıb, “psevdo-sol və psevdo-liberallar” seçkidə uduzurlar deyə, anti-demokratik üsullara keçiblər. Həm Avropada, həm də bizdə bəzi “intellektuallar” bu repressiyalara haqq qazandırmağa çalışırlar və ən böyük “arqumentləri” də odur ki, zamanında 1933-də Hitlerin qarşısı alınmadı, sonra milyonlarla insan həlak oldu, yəni, o da seçki yolu ilə gəlmişdi. Bu yanaşma emosional istismardan başqa bir şey deyil, əvvəla, indi 1930-lar deyil, ikincisi Hitlerin hakimiyyətə gəlməsi Birinci Dünya müharibəsindən sonra alman xalqının, elə həmin Qərb dövlətləri tərəfindən alçaldılması böyük rol oynadı.

Amma, Hitlerin hakimiyyətə gəlməsində Stalinin də rolu olub. Qısa xronologiyanı hamımız xatırlayaq: 1932-ci ildə Almaniya kansleri Franz von Papenin hökumətinə Kommunist Partiyası tərəfindən (rəhbəri məşhur Ernst Thalman) Almaniya Reystaqında (Parlament) etimadsızlıq səsverməsi nəticəsində koalisiya dağılır, yeni seçkilər keçirilir. 6 noyabr 1932-ci ildə seçkilər keçirilir, Hitlerin partiyası 1-ci yer tutsa da (196 yer qazanır), təkbaşına hakimiyyətə gələ bilmir. Növbəti yerlərdə 121 nəfər deputatla Otto Velsin Almaniya Sosial-Demokrat Partiyası, 100 nəfər deputatla isə Ernst Thalmannın Kommunist Partiyası tutur. Parlamentə daha 3 partiya da düşmüşdü, onlar, əsasən, konservativ ideologiyalı partiyalar idi.

Bu seçkidən sonra Sosial-Demokratlar və Kommunistlər koalisiya qura bilərdilər, hətta daha 2 kiçik konservativ partiya da koalisiyaya qoşula bilərdi. Amma Stalin məktub yazaraq Ernst Thalmana Sosial-Demokratlarla eyni koalisiyada olmamağı tövsiyə edir, bununla da danışıqlar baş tutmur, hökumət formalaşmır, 1933-də daha iki dəfə seçki keçirilir – martdakı seçkilərdən sonra yenə hökumət qurulmur və noyabrda yenidən seçki keçirilir və Hitler hakimiyyətə gəlir (amma, yenə də “solun” səhvlərinə görə) və 1934-cü ildən diktaturaya doğru addımlar atılır. Hitler elə ilk kommunistləri və sosial-demokratları repressiyaya uğradır.

Yəni, müxtəlif səbəblərə, səhvlərə görə seçkidə böyük üstünlük qazanmadan, amma opponentlərini axmaqlığı ucabatından Hitler hakimiyyətə gəldiyinə görə indi bunu bəhanə edib Dünyada sağ, millətçi siyasətçiləri əzmək nəinki doğru deyil, hətta siyasi səbatsızlıqdır – çünki, əzilən sağ və millətçilər bundan bəslənərək daha böyük güc olacaqlar (Tramp örnəyi bunu göstərir). Bundan başqa, Avropada siyasətçiləri müxtəlif üsullarla, məhkəmələrlə əzmək avtoritar ölkələrə sərf edir...


   

MÜƏLLİF

ANKET

Hökümətin ölkədə hansı sahəyə diqqətinin artırılmasını istərdiniz?

  • Elm-təhsil
  • Səhiyyə
  • Sosial Müdafiə
  • Ekologiya, təbii sərvətlər
  • Müdafiə-təhlükəsizlik
  • Mədəniyyət, incəsənət, ədəbiyyat
  • Kənd təsərrüfatı, aqrar sənaye
  • Sahibkarlıq, sənaye (zavod, fabrik)