“Qrok, bu doğrudurmu?” sualı son vaxtlar “X”də yazıların altında tez-tez cavab verilir. Mütəxəssislər isə hesab edirlər ki, Qrokdan yoxlama mərkəzi kimi istifadə ciddi problemlərə səbəb ola bilər.

İlon Mask “Twitter”i alıb adını “X” olaraq dəyişdirdikdən sonra sosial media platformasına gələn ən əhəmiyyətli yeniliklərdən biri də Qrok adlı köməkçi oldu. Bu süni intellektlə dəstəklənən sistem həm fərqli imkanları, həm də istifadəçilərin suallarına cavab vermək qabiliyyəti ilə seçilir.

Bu əslində bir robotdur!

Başlanğıcda bir videoda ifa olunan mahnının və ya paylaşılan səhnənin hansı filmə aid olduğunun tapılması kimi məqsədlər üçün istifadə edilən Qrok, son zamanlar siyasətdən iqtisadiyyata, hərbi işlərdən idmana və jurnallara qədər bir çox fərqli sahədə “doğrulama mərkəzi” olaraq qəbul edilir.

Qroka ünvanlanan sualların həm sayı, həm də müxtəlifliyi xeyli artıb. Əlbəttə ki, cavablarda həqiqət daha çox olsa da, lakin bəzi yanlış cavablar Qrokun etibarlılığına şübhə yaradır. Burada əsl sual budur ki, Qrokun həqiqətən belə bir missiyası varmı? Başqa bir məsələ isə verilə biləcək yanlış cavabların cəmiyyətdə necə əks olunacağıdır.

***

Qrokun cavabları məsələsinə keçməzdən əvvəl o, mövzu ilə tanış olmayanlar üçün qısa bir çərçivə çəkir. Ən əsas formada Qrok “süni intellektli chatbot” kimi təsvir edilir. Bu, İlon Maskın həyatımıza daxil etdiyi yeniliklərdən biridir.

Qrok ilk çıxanda çox da populyar deyildi. Lakin bir müddət sonra profilin vizuallaşdırılması, xəbərlərin təhlili və bəzi digər funksiyaların tətbiqindən sonra dünya üzrə istifadəçilərin sayı xeyli artıb.

***

“X”də yazılan yazılar araşdırıldıqda şərh bölməsində ən çox yazılan cavablardan birinin “Qrok bu doğrudurmu?” mesajı olduğu qeyd edilir.

Amma burada əsl problem sual vermək deyil. Qroqun “X” hesabını işarələməklə suallar verilə bilən istifadəçilər süni intellekt tərəfindən verilən cavabları düzgün qəbul edirlər. Bu, məhz təhlükəli hissədir.

Qrokun süni intellektli robot olaraq hər şeyi bilməsi mümkün deyil. Onsuz da bəzi cavablarda səhvlər var. Amma bu məsələ dünyada trendə çevrilib. Hətta elələri var ki, Qrok ilə aktual bir siyasi məsələni, hətta son dəqiqə xəbərlərini yoxlamağa ehtiyac duyur. Qrokun məqsədi bu deyil.

***

Bu nöqtədə Qrokun təsdiq xətti kimi istifadəsi ön plana çıxır. Xüsusilə sosial hadisələrlə bağlı suallara yanlış cavabların ciddi problemlərə səbəb ola biləcəyi ilə bağlı xəbərdarlıq edilir.

Qrokun təsdiq xətti kimi istifadə edilməməsi lazımdır. Qrok süni intellektli bir chatbotdur... Bəzi hallarda, xüsusən də bəzi geniş yayılmış iddiaları və xəbər yaradan inkişafları təhlil etmək baxımından faydalı ola bilər. Ancaq hər şeyi doğru biləcəyinə dair bu inanc həqiqəti əks etdirmir.

Gələcəkdə Qroka yoxlama mexanizmi funksiyası əlavə olunarsa, bəlkə də daha dəqiq yazılar ön plana çıxacaq. Ancaq buna baxmayaraq, cavabları başqa mənbələrdən yoxlama lazımdır. Çünki sosial mediada hər zaman və hər vəziyyətdə çoxsaylı müqayisə yanaşması daha dəqiq nəticələr verir.

Bu məqamda istifadəçilər mütləq bir şeyi diqqətdə saxlamalıdırlar. Cəmiyyətin əksəriyyətini narahat edən və ya müəyyən qrupları hərəkətə keçirə biləcək informasiya və ya xəbərləri Qrokdan soruşmaq və onun cavabını tamamilə doğru qəbul etmək ciddi risklər gətirə bilər.

Qrokdan sosial mediada qarşınıza çıxan bir xəbər haqqında soruşmaq əvəzinə, daha etibarlı mətbuat təşkilatlarına və ya ilkin mənbələrə baxmaq daha məqsədəuyğun olardı. Qrokun təyinatı üzrə istifadə edilməsi üçün sosial mediada maarifləndirmə işi aparılmalıdır.