Xocalı – davam edən bir məhkəmədir. O məhkəmə ki, yandıranları, öldürənləri, gülənləri mühakimə edir. O məhkəmə ki, susub üz çevirənləri mühakimə edir. O məhkəmə ki, bu gün “Olmayıb” deyənləri mühakimə edir.

Amma Xocalı olub.

Və onun külü hələ də xatırlayanların qəlbində çırpınır.

Xatın faciəsini tanımaq üçün neçə il lazım oldu? Srebrenitsa qətliamını öz adı ilə çağırmaq üçün neçə il keçdi? Bəs Xocalı soyqırımının tanınması üçün neçə il lazımdır?

Bu suallardan heç biri o gecə soyumuş körpə cəsədini qucağına sıxan ananın göz yaşlarından qiymətli deyil. Heç biri yanmış evləri görüb səsini çıxarmayanların susqunluğunu bağışlamır. Heç biri Qarabağın qarlı çöllərini tökülən qandan daha az qırmızı edə bilməz.

Amma ədalət hələ də gözləyir.

Gözləyir ki, dünya – geosiyasi maraqları naminə istədiyi müharibəni pisləyən dünya – nəhayət bu cinayəti də qınasın.

Gözləyir ki, kabinetlərində oturub “maraqlar balansı” arxasında gizlənən Qərb siyasətçiləri nəhayət “Xocalı soyqırımı” sözünü desinlər.

Gözləyir ki, günahkarlar yalnız Tanrı qarşısında deyil, qanun qarşısında da cəza alsınlar.

Gözləyir ki, sabah, birigün, hətta yüz il sonra belə – heç kim “Olmayıb” deməyə cəsarət etməsin.

Çünki tarixi ədalət sadəcə söz deyil. Bu, sadəcə sənədlər və qətnamələr deyil. Bu, tək bir ölkənin, ya da iki dövlətin parlamentində qəbul edilən qərarlar deyil. Tarixi ədalət odur ki, dünya təkcə başsağlığı verməsin, həm də belə bir dəhşətin bir daha yaşanmaması üçün hər şeyi etsin.

Xocalı qəlbimizdə döyünür. Biz onu eşitməyə borcluyuq. Ölənlər qisas istəmir. Onlar yaddaş tələb edirlər.

Elə şəhərlər var ki, külək onların adlarını pıçıldayır. Onların xatirəsi ildırım kimi hafizələrə çırpılır.

Hiroşima – bu, kül deməkdir. Xatın – bu, torpağın fəryadı deməkdir. Xocalı isə – ruhu donduran çığırtıdır, vicdana sancılan fəryaddır, cavab tələb edən səssiz haraydır.

Xocalı faciəsi unutmağa haqqımız olmayan bir simvoldur – ağrının, qəhrəmanlığın və faciənin simvolu.

Amma işıq heç vaxt sönmür.

O, yalanın qaranlığını yarır.

O, əsrlərin dərinliyindən keçir.