Amsterdamda yerləşən və Vinsent van Qoqun (Vincent van Gogh) əsərlərindən ibarət dünyanın ən böyük kolleksiyasına ev sahibliyi edən Van Qoq Muzeyi qeyri-adi bir xəbərdarlıq edib. Muzeyə dövlət tərəfindən əlavə maliyyə dəstəyi təmin edilməsə, muzey qapılarını bağlamaq məcburiyyətində qala bilər.

Muzey illik 2,5 milyon avro əlavə maliyyə tələb edir ki, bu vəsait əsas yenilənmə işləri, tabloların təhlükəsizliyi, ziyarətçi rahatlığı və muzeyin gələcəyinin qorunması üçün istifadə olunsun. Muzey vurğulayır ki, bu yalnız maliyyə dəstəyi deyil, 1962-ci il müqaviləsindən doğan hüquqi öhdəlikdir.

Tarixi və kolleksiya

Van Qoqun ölümündən sonra sənətkarın qohumu V.W. van Qoq (sənədlərdə “Mühəndis” olaraq qeyd olunub) ailə kolleksiyasını 1962-ci ildə Hollanda dövlətinə verib. Əvəzində dövlət əsərləri qorumaq, ictimaiyyətə açıq bir muzey yaratmaq və saxlamaq öhdəliyi götürüb.

1973-cü ildə açılan Van Qoq Muzeyi bu vədləri yerinə yetirmiş kimi görünürdü. Açılışından sonra muzey qısa müddətdə dünyanın ən çox ziyarət edilən mədəniyyət mərkəzlərindən biri oldu. 2017-ci ildə ziyarətçi sayı təxminən 2,6 milyon nəfər, ümumi ziyarətçi sayı isə 57 milyona çatdı.

Son illərdə də muzey populyarlığını qoruyub. 2024-cü ildə təxminən 1,8 milyon ziyarətçi ilə “Rijksmuseum”dan sonra Amsterdamın ikinci ən çox ziyarət edilən muzeyi oldu. Bu ilin ilk yarısında Stedelijk Muzeyi ilə birlikdə keçirilən "Where Have All The Flowers Gone?" (Bütün çiçəklər hara getdi?) sərgisi Van Qoqun mirasını Anselm Kieferin nəhəng tabloları və installyasiyaları ilə birləşdirdi. Sərginin bəzi hissələri “London Royal Academy of Artsa” daşındı və hazırda orada sərgilənir.

Yenilənmə və maliyyə ehtiyacı

1970-ci illərdən bəri ziyarətçi yükünə dözən bina artıq köhnəlib. Muzeyin havalandırma və iqlim nəzarət sistemləri ömrünü tamamlayıb, təhlükəsizlik, əlçatanlıq və davamlılıq standartları dəyişib, dövlət binalarına yeni qanuni öhdəliklər tətbiq olunub ki, bunlar da maliyyə tələb edən yenilikləri zəruri edir.

Bu səbəbdən muzey 104 milyon avro büdcəli, üç illik əsas təmir və davamlılıq proqramı "Masterplan 2028”i hazırlayıb. Muzey bəzi bölmələrdə rezervlər və qismən bağlanışlardan yaranan gəlirlərlə layihəni dəstəkləyə biləcəyini bildirir. Lakin uzunmüddətli təmir rezervi yaratmaq və layihəni maliyyələşdirmək üçün illik təxminən 11 milyon avro dövlət dəstəyinə ehtiyac var. Hazırda nazirlik illik 8,5 milyon avro təklif edir, 2,5 milyon avro isə çatışmır.

Kolleksiyanın hüquqi sahibi olan Vinsent van Qoq Fondu vurğulayır ki, 1962-ci il müqaviləsi dövlətə əsərləri qorumaq və onları muzeydə saxlayaraq düzgün şərait təmin etmək öhdəliyi verir. Muzeyin maliyyə tələbi bu öhdəliyi həyata keçirmək üçün əsaslandırılır.