vaxtlı-vaxtında oxuyun! Çərşənbə axşamı, 5 avqust 2025
1 ABŞ dolları 1 USD = 1.7 AZN
1 Avro 1 EUR = 1.6977 AZN
1 Rusiya rublu 1 RUB = 0.0272 AZN
1 İngiltərə funt sterlinqi 1 GBP = 1.9671 AZN
1 Türkiyə lirəsi 1 TRY = 0.0914 AZN
Heydər Əliyev (1923 - 2003)

«Tariximiz bizim üçün dərs olmalıdır. O, heç nəyi silmir»

Heydər Əliyev (1923 - 2003)
ARAŞDIRMA  
Fələstinlilərin gerçək tarixi 19:27 | 5 avqust 2025 | Çərşənbə axşamı Məqaləyə 224 dəfə baxılıb Şriftin ölçüsü Xəbərin şriftini kiçilt Xəbərin şriftini böyüt

Fələstinlilərin gerçək tarixi

... Yaxud dəniz quldurlarının “dövlət” arzusu

Sadiq İSABƏYLİ

MÖVZU İLƏ ƏLAQƏLİ

Gerçəkləri görməyin zamanı çoxdan çatıb. Aldadılmaq, susmaq, və ya özünü bilməzliyə vurmaq sonsuza qədər davam edə bilməz. Axmaqcasına təkrar olunan yalanlara inanmağın da bir həddi var.


1. Antik dövr: “Filistim” və ya “Pələştlər”

Fələstin adına ilk istinadlar eramızdan əvvəl 12-ci əsrə aiddir. Antik dövrdə bu bölgədə yaşamış “Pələştlər” (“Philistines”) adlanan dənizçi quldurları vardı. Onların mənşəyi ehtimal ki, Egey dənizi ətrafından gələn yunanca danışan qruplara dayanır. Misir mənbələrində də bu toplum “Dəniz quldurları” kontekstində çəkilir.

 

2. Roma dövrü və “Filistin” adının formalaşması

135-ci ildə, yəhudilərin Bar-Koxba üsyanından sonra Roma imperatoru Hadrian, ərazinin adını “Judea”dan dəyişdirərək “Syria Palaestina” qoydu. Məqsəd, yəhudi kimliyini bu torpaqlardan silmək idi. Buradan “Palestine” (Fələstin) adı formalaşdı. Bu ad daha sonra Bizans və Ərəblər tərəfindən də istifadə olundu.

 

3. İslam fəthi və ərəb köçləri (7-ci əsr)

Ərəb-müsəlman orduları VII əsrdə bu bölgəni Bizans imperiyasından alaraq İslam torpaqlarına qatdılar. Bu dövrdən etibarən bölgəyə müxtəlif ərəb tayfaları köçürülməyə başlandı. Yəhudi, xristian, samariyli və yerli aramey toplumlarla yanaşı artıq ərəb-müsəlman kimliyi də bu torpaqda yerləşdi.

 

4. 1948-ci il: İsrail dövlətinin bərpası

İsrail dövlətinin 1948-ci ildə bərpasından sonra, tarix boyu yəhudi millətinə qarşı yürüdülmüş zorakılıq və soyqırım siyasətləri bu dəfə yeni formada – ərəb kimliyinə bürünmüş silahlı qruplar vasitəsilə davam etdirilməyə başlandı. Əsrlər boyu Avropada antisemitizmin önündə gedən dairələr bu dəfə bölgədəki geosiyasi ziddiyyətləri alovlandıraraq, İsrailə qarşı düşmənçilik siyasətini ərəb radikalizmi fonunda təşkilatlandırmağa başladılar. Bu siyasətin konkret ifadələrindən biri də Həmas kimi təşkilatların meydana çıxarılması və terror metodları ilə bölgədə sabitliyin pozulmasına xidmət etməsidir.

 

5. “Fələstin dövləti” layihəsi: geosiyasi təxribatın yeni mərhələsi

Bu gün “Fələstin dövləti” adı altında gündəmə gətirilən ikili dövlət planı, əslində, Yaxın Şərqdə uzun müddətdir yürüdülən radikal-missioloji oyunların davamıdır. Necə ki, tarixən Azərbaycan torpaqlarında Ermənistan adlı qondarma bir qurum yaradıldı və bu süni struktur “soyqırımı” kimi saxta narrativlərlə beynəlxalq ictimaiyyəti manipulyasiya etməyə çalışdı, indi də Yəhudi xalqının qədim tarixi torpaqlarında terrorçu və qeyri-legitim əsaslara söykənən bir “fələstin dövləti” qurmaq cəhdləri müşahidə olunur.

Bu təşəbbüslər yalnız regional sabitliyi pozmur, həm də beynəlxalq hüququ və tarixi reallıqları təhrif edir. Qeyd olunan planlarda istifadə olunan üsullar – tarixi saxtalaşdırmaq, qurban obrazı yaratmaq, münaqişəni etnik-dini çərçivəyə salmaq – böyük ölçüdə Ermənistan tərəfindən onillərlə tətbiq olunan metodlarla oxşarlıq təşkil edir. Bu isə göstərir ki, “fələstin dövləti” layihəsi, sadəcə bir milli azadlıq hərəkatı deyil, daha çox bölgədə İsrail dövlətinin varlığını hədəf alan və qlobal radikalizmin siyasi alətinə çevrilmiş bir ideoloji mexanizmdir.


   

MÜƏLLİF

ANKET

Hökümətin ölkədə hansı sahəyə diqqətinin artırılmasını istərdiniz?

  • Elm-təhsil
  • Səhiyyə
  • Sosial Müdafiə
  • Ekologiya, təbii sərvətlər
  • Müdafiə-təhlükəsizlik
  • Mədəniyyət, incəsənət, ədəbiyyat
  • Kənd təsərrüfatı, aqrar sənaye
  • Sahibkarlıq, sənaye (zavod, fabrik)