İspaniyada yaşayan Esperanza Kortinas 108 yaşında olmasına baxmayaraq hələ də aktiv həyat sürür. Uzun ömrünü bir neçə faktora bağlayan Kortinas, bunun sirlərindən birinin gündəlik vərdişləri, sağlam həyat tərzi və az da olsa alkoqollu içkisi olduğunu bildirir.

Dünya üzrə orta ömür fərqli olur. Məsələn, Almaniyada 2024-cü ildə doğulan bir şəxsin orta ömrü təxminən 81 il hesablanır. Qadınlar adətən kişilərdən daha uzun yaşayır; bu fərq həm genetik, həm də həyat tərzi fərqliliklərindən irəli gəlir. Dünya əhalisi statistikasına görə, San Marino və Hong Kong orta ömrü təxminən 85 il ilə siyahının başında yer alır.

Tibbi inkişaflar, iqtisadi rifah və fərdi həyat tərzi ömrü müəyyən edən əsas amillərdir. Aşağı gəlirli ölkələrdə – məsələn, Nigeriya və Çadda – orta ömür yalnız 54 il civarındadır, bu da ömrün yaşanılan ərazidən birbaşa təsirləndiyini göstərir.

Kortinasın uzun ömür formulu

Kortinas uzun ömrün əsas açarını müntəzəm hərəkət, sağlam qidalanma, sosial əlaqələr və həyatı əylənərək yaşamaq kimi göstərir. 100 yaşını keçməsinə baxmayaraq hələ də avtobusa minib, dostları ilə kart oynayır və bəzən rəqs edir. Qızı ilə birlikdə İspaniyada yaşayır və sosial çevrədə aktiv olmağa diqqət göstərir.

Onun gündəlik xüsusi bir rituali var: hər səhər bir fincan qəhvəli likör içir. Bu Qalisiya bölgəsinə məxsus içki sərt alkoqol, qəhvə və şəkərdən ibarətdir. Lakin Kortinas üçün əsas məsələ həyatını olduğu kimi qəbul etmək və onu zövqlə yaşamaqdır.

Uzun ömrün elmi əsasları

Tədqiqatlar göstərir ki, genetik meyilliklə yanaşı həyat tərzi də əhəmiyyətlidir. Müntəzəm idman, siqaret çəkməmək, balanslı qidalanmaq və alkoqolu ölçülü istehlak etmək ömrü uzada bilər. Stressin azaldılması, kifayət qədər yuxu və müsbət sosial mühit də sağlam yaşlanmada kritik rol oynayır.

Güclü sosial əlaqələri olan insanlar depressiya və digər sağlamlıq problemlərinə qarşı daha davamlı olur. Bu isə uzun və sağlam həyat şansını artırır.

Alkoqolun təsiri

Gündə kiçik miqdarda alkoqol istehlakı bəzi tədqiqatlara görə ürək sağlamlığını dəstəkləyə bilər. Harvard Universitetinin bir araşdırmasına görə, gündə təxminən bir stəkan alkoqol istehlakı ürək tutması və Tip-2 diabet riskini azalda bilər. Lakin doza çox vacibdir: çox miqdarda alkoqol xərçəng riskini artırır, yuxu problemlərinə və çəki artımına səbəb ola bilər. Həmçinin, dərmanlarla qarşılıqlı təsir riski də nəzərə alınmalıdır.