Səhm bazarları Parisdə baş verən son siyasi böhrandan bir qədər qurtularkən, istiqraz bazarındakı kəskin artım investorların Avropanın maliyyə sabitliyi ilə bağlı daha dərin bir sınağa hazırlaşdığını göstərə bilər.

Avropa bazarları bu gün AB-nin ən böyük iqtisadiyyatlarından biri olan Fransanın üç il ərzində beşinci dəfə baş nazir axtarışına çıxacağı səsvermə öncəsi qarışıq siqnallar verib.

Səhm bazarları təəccüblü şəkildə müqavimət göstərərkən, fransız istiqrazları, xüsusilə gələn il üçün Fransa büdcəsi ilə bağlı müzakirənin gücləndiyi və qısa müddətli bazar etibarı ilə uzun müddətli maliyyə narahatlıqları arasındakı gərginliyi vurğuladığı üçün gözlənilən səsvermə ilə daha da sarsılıb.

Fransadakı daha geniş siyasi qeyri-sabitlik, parlamentdəki durğunluq və maliyyə gərginlikləri son aylarda bazarların yüksəlməsinə səbəb olub.

Fransanın gələcəyi qeyri-müəyyəndirmi?

Fransa Baş naziri Fransua Bayru hökumətin yaşamasını 2026 büdcəsinin keçməsinə bağlamaq məqsədilə parlamentdə etimad səsverməsi çağırışı edildi. Lakin “Milli Birlik” və “Sosialist Partiyası” kimi müxalifət partiyaları Bayru hökumət başçısı seçiləndən bəri ona qarşı səs verəcəklərini açıqlayıblar.

Bu gün səhər pan-Avropa “STOXX 600” indeksi 0,33% artarkən, Fransanın göstərici indeksi “CAC 40” təxminən 0,4% yüksəlib. Bu, ani xaos qorxularını sakitləşdirən və ehtimal ki, həftələrdir davam edən və nəticəsi artıq təxmin edilə bilən siyasi böhranın qiymətə daxil edildiyini göstərən kiçik bir qazanımdır.

“Hargreaves Lansdown”da pul və bazarlar üzrə direktor olan Süzan Striter (Susannah Streeter), “Fransa, sərt iqtisadi tədbirlərə qarşı müqavimət göstərən, məyus seçici kütlə ilə mübarizə aparır və bu da ölkənin böyük büdcə açığını azaltmağı olduqca çətinləşdirir”, – deyib.

İstiqraz bazarı daha qaranlıq bir siqnal verdi. Fransanın uzun müddətli borclanma xərcləri 2009-cu ildən bəri görülməmiş səviyyələrə yüksələrək, investorların mümkün siyasi tıxanma öncəsi ölkənin maliyyə görünüşü ilə bağlı narahatlığını əks etdirdi.

İstiqraz gəlirləri bir hökumət üçün etimad səsverməsi kimi qiymətləndirilir. Buna görə, Fransanın uzun müddətli borclanma xərcləri yüksəldikdə, investorlar Parisin cari maliyyə vəziyyətini idarə edə biləcəyinə əmin deyil deməkdir.

“Maliyyə baxımından Fransa Avropanın ən “problemli uşağı kimi görünür. Lakin üsyankar deputatları cilalayamadıqları və xərcləri məhdudlaşdıra bilmədikləri üçün baş nazir postuna təyin olunanlar kovulmağa davam edir”, – Striter qeyd edib.

Bu sarsıntı Yelisey sarayının qızılı salonlarından çox uzağa yayılacaq, çünki Avrozonanın ikinci böyük iqtisadiyyatı, ÜDM-nin 114%-inə yaxın dövlət borcu və AB normalarının çox üstündə, 5,8%-ə yüksəlmiş büdcə açığı ilə artıq sarsıntılı bir maliyyə mühitindədir.

Fransız istiqrazlarının gəlirləri artmağa davam edərsə, ultra etibarlı Alman istiqrazları ilə fərq böyüyəcək və bu fərq çox genişləndikdə, daha geniş Avrozona borc etibarsızlığı riski ortaya çıxacaq.

Bayrunun vəzifədən alınması siyasət tıxanması və maliyyə konsolidasiyasının gecikməsi qorxularını artırarkən, AB-nin transatlantik ticarət gərginliklərini aradan qaldırmaq üçün maliyyə sabitliyinə böyük ehtiyac duyduğu bir dövrdə Avrozonanın mərkəzində daha geniş qeyri-sabitliyə yol aça bilər.