vaxtlı-vaxtında oxuyun! Cümə, 30 may 2025
1 ABŞ dolları 1 USD = 1.7 AZN
1 Avro 1 EUR = 1.6977 AZN
1 Rusiya rublu 1 RUB = 0.0272 AZN
1 İngiltərə funt sterlinqi 1 GBP = 1.9671 AZN
1 Türkiyə lirəsi 1 TRY = 0.0914 AZN
Rauf Denktaş (1924 - 2012)

«Biz milli və mənəvi dəyərlərimizi qorursaq, o dəyərlər də bizi qoruyacaq»

Rauf Denktaş (1924 - 2012)
OLAY  
“Göylərdə həqiqəti axtarmaq” 11:28 | 29 may 2025 | Cümə axşamı Məqaləyə 13 dəfə baxılıb Şriftin ölçüsü Xəbərin şriftini kiçilt Xəbərin şriftini böyüt

“Göylərdə həqiqəti axtarmaq”

Çin kosmosa “Tienvin-2” asteroid zondu göndərdi

Orxan MİRZƏYEV

MÖVZU İLƏ ƏLAQƏLİ

Çin kosmosa “Tienvin-2” asteroid zondu göndərdiyini açıqlayıb. Çin Milli Kosmik İdarəsindən (CNSA) verilən açıqlamaya görə, zond səhər saatlarında “Uzun Yürüş-3B Y110” (“Long March-3B Y110”) raketi ilə Sıçuan əyalətindəki Siçang Orbit Mərkəzindən buraxılıb.

Buraxılışdan təxminən 18 dəqiqə sonra ötürmə orbitinə çatan zond günəş panellərini açıb.

Yerə yaxın olan “2016 HO3” asteroidindən qaya və torpaq nümunələrini toplayacaq zond Mars və Yupiter arasındakı əsas asteroid qurşağında yerləşən “311P” asteroidinin yaxınlığından keçərək onu tədqiq edəcək.

***

Bir il ərzində 2016 HO3-ə çatdıqdan sonra Tienvin-2 asteroidin orbitində müşahidələr aparacaq və daha sonra qaya və torpaq nümunələrini toplamaq üçün onun səthinə enəcək.

Topladığı nümunələrlə 2027-ci ilin sonunda Yerə dönməsi planlaşdırılan rover, nümunələri əhatə edən kapsulu orbitdə tərk edəcək və daha sonra yeni kəşfiyyat missiyası üçün 311P-ə keçəcək.

Bir neçə il davam edəcək səyahətdən sonra rover Mars və Yupiter arasındakı əsas asteroid qurşağına çatacaq və orbitində müşahidələr və araşdırmalar aparacaq.

***

2016-cı ildə ABŞ-ın Havay ştatındakı Haleakala Rəsədxanasında Pan-STARRS Teleskopu tərəfindən kəşf edilən 2016 HO3 asteroidi Yerdən milyonlarla kilometr uzaqda olmasına baxmayaraq, Yerlə eyni vaxtda Günəş ətrafında fırlandığı üçün kvazipeyk xüsusiyyətləri nümayiş etdirir.

Asteroidin toqquşma nəticəsində Yerin peyki olan Aydan qopan iri qaya parçası olduğu təxmin edilir.

2013-cü ildə Pan-STARRS Teleskopu tərəfindən kəşf edilən 311P peykinin əsas asteroid qurşağında yerləşməsinə baxmayaraq, kometaların xüsusiyyətlərini vizual olaraq göstərən anomaliya olduğu bilinir.

Asteroidə bənzər orbitə sahib olan göy cisminin quyruğa bənzər uzantılarının fırlanma sürəti ilə əsas hissədən kənara atılan, digər cisimlərdən qalan materialların yığılması nəticəsində əmələ gələn materiallar olduğu təxmin edilir.

Proqnozlaşdırılır ki, bu göy cisimlərinin tədqiqi kiçik kosmik obyektlərin tərkibi, quruluşu və təkamülü ilə bağlı təqdim edəcəyi yeni məlumatlar ilə Günəş Sistemini tədqiqindəki boşluqları doldurmağa kömək edəcək.

***

Çinin asteroidə yaxınlaşmaq üçün ilk missiyası kəşfiyyat peyki “Chang'i 2” Ay ətrafında fəaliyyətini tamamladıqdan sonra başladığı dərin kosmos səyahətində olub. “Chang'i 2” 2012-ci ildə Apollon asteroid qrupuna daxil olan “4179 Toutatis” asteroidinin yaxınlığından keçib.

Çin dilində “göylərdə həqiqəti axtarmaq” mənasını verən “Tienvın” missiyaları öz adını eramızdan əvvəl IV əsrdə yaşamış Çin şairi Qü Yüenin misralarından götürür.

Çin 2020-ci ilin iyul ayında peyk və bir rover robotdan ibarət Mars kəşfiyyat missiyası “Tienvın-1”i “Qırmızı Planet”ə göndərdi. Roverlər 202 günlük səyahətdən sonra Marsın orbitinə çatdı, robot-rover “Cuong” isə planetin səthinə endi.

2028-ci ildə kosmosa göndərilməsi planlaşdırılan “Tienvın-3” missiyasının məqsədi “Qırmızı Planet”dən qaya və torpaq nümunələrinin toplanmasıdır.