vaxtlı-vaxtında oxuyun! Şənbə, 3 may 2025
1 ABŞ dolları 1 USD = 1.7 AZN
1 Avro 1 EUR = 1.6977 AZN
1 Rusiya rublu 1 RUB = 0.0272 AZN
1 İngiltərə funt sterlinqi 1 GBP = 1.9671 AZN
1 Türkiyə lirəsi 1 TRY = 0.0914 AZN
Səttar Xan (1866 - 1914)

«Yüksəlməyə hər millətin
Öz yolları vardır
Millətlər uçar,
yüksələr öz doğma dilyilə»

Səttar Xan (1866 - 1914)
TƏBİƏT, İQLİM, FƏLAKƏT  
1931-ci ildən bəri ən quraq yaz 15:59 | 2 may 2025 | Cümə Məqaləyə 19 dəfə baxılıb Şriftin ölçüsü Xəbərin şriftini kiçilt Xəbərin şriftini böyüt

1931-ci ildən bəri ən quraq yaz

Yağan az miqdarda yağış kifayət etmədi, torpaq hələ də qurudu

MURAD

MÖVZU İLƏ ƏLAQƏLİ

Almaniyada uzun müddət davam edən quraqlıq tendensiyası aprel ayında da davam etdi. Xüsusilə ölkənin mərkəzində vaxtaşırı leysan müşahidə edilsə də, ümumi mənzərəyə baxanda ay normadan xeyli az yağıntı ilə başa çatıb. Yalnız bəzi ərazilər qısamüddətli yağışdan faydalanıb, ölkənin böyük hissəsi hələ də yağış gözləyir.

***

Meteoroloji statistikasına görə, yazın başlanğıcı olan martın 1-dən aprelin 25-dək olan dövrdə Almaniyada orta mövsümi yağıntının yalnız dörddə biri düşüb. Bu heyrətamiz dərəcədə çox aşağı rəqəmlərdir. Aprelin 1881-ci ildən bəri rekorda çatan ən quraq apreldən biri olacağı gözlənilir. May ayında yağış yağmasa, Almaniya tarixinin ən quraq fəsillərindən birini yaşaya bilər. Yalnız yağışlı may ayı bu mənfi mənzərəni geri qaytara bilər.

Fevral kimi mart ayı da çox quraq keçdi. Almaniya Meteorologiya Xidmətinin (DWD) məlumatına görə, bu aylar 1881-ci ildə ölçmələrin başlanmasından bəri ən quraq aylar arasındadır. Uzun müddət davam edən bu quraqlıq bitki və heyvanlara mənfi təsir göstərir və fermerlər narahatdır.

***

“DWD” hesabatına görə, aprelin ikinci yarısında bəzi bölgələrə yağıntı düşsə də, bu, quraqlığı aradan qaldırmaq üçün kifayət etməyib. Ayın sonunda orta hesabla 31 litr/kv.m yağıntı qeydə alınıb. Bu miqdar 1961-1990-cı illər dövrünün yalnız yarısı və 1991-2020-ci illər dövrünün 70 faizi olaraq qaldı. Xüsusilə şimal-şərq və Yuxarı Bavariya kimi bölgələrdə hər kvadrat metrə 10 litrdən aşağı yağıntı qeydə alınıb. Bunun əksinə olaraq, qərb mərkəzi yüksək dağlıq ərazilərdə səviyyələr yerli olaraq 80 litri keçib. “DWD”nin məlumatına görə, fevralın əvvəlindən aprelin ortalarına qədər davam edən quraqlıq dövrü 1931-ci ildən bəri ən quraqlıq olub.

Vəziyyət torpağın nəmliyi baxımından da kritikdir. Xüsusilə Almaniyanın şimal və cənubunda aprelin sonunda torpağın rütubəti mövsümi normalardan xeyli aşağı olur. “DWD” hesabatına görə, Şimali Reyn-Vestfaliyadan Qərbi Saksoniyaya və bəzi mərkəzi dağ cənub bölgələrinə yalnız bir xətt nisbətən daha yaxşı vəziyyətdədir. Bununla belə, bu “rütubətli ərazilərin” də yaxın günlərdə daha da kiçiləcəyi gözlənilir.

***

Aprelin ortalarında mərkəzi rayonlarda müşahidə olunan yağışlı hava meteoroloqlara ümid yaradıb. Son günlər Almaniya yenidən quru, yüksək təzyiqli hava sisteminin təsiri altına düşüb. Bu, intensiv günəş işığı və artan buxarlanma ilə birlikdə torpaqları yenidən qurudur. Bu “radiasiya atmosferi” 1 May bayramında da təsirini davam etdirib. Həftəsonuna yaxın havanın soyuyacağı, arabir leysan xarakterli yağış yağacağı, şimşək çaxacağı gözlənilir. Lakin bunlar geniş yayılmış, davamlı yağışlar deyil. Ona görə də hidroloji cəhətdən çox təsirli olmayacaq.

Uzunmüddətli proqnozlar da ümidverici deyil. Hətta yeni aşağı təzyiqli hava sistemi ölkə daxilində kifayət qədər yağış gətirməyə bilər.

***

Son illərdə Almaniyada yaz aylarının getdikcə daha quraqlaşdığı müşahidə edilir. Yağışsız günlərin sayı xeyli artıb. Vəziyyət regional olaraq fərqli olsa da, ən çox zərər çəkmiş bölgələrə Almaniyanın şimal-şərqi, Berlin və Brandenburq daxildir. Yüksək təzyiq sistemləri həftələrlə davam edərsə, yaz quraqlıqları yenidən baş verə bilər. Potsdam İqlim Tədqiqatları İnstitutunun mütəxəssisləri qeyd edirlər ki, son onilliklərin yağıntı məlumatlarına nəzər saldıqda, yazda quraqlığa meyl aşkar görünür. Ancaq bu o demək deyil ki, yağışlı yaz ayları vaxtaşırı yaşana bilməz.