ABŞ-da ölkəyə gətirilmək istəyərkən “potensial aqroterror silahı” kimi təsnif edilən göbələyin tutulduğu açıqlanıb və iki çinli alimə qarşı ittiham irəli sürülüb.

Çin alimləri Yunqing Jian və Zunyong Liu ölkəyə zəhərli göbələk gətirməkdə ittiham olunublar.

“The Guardian” qəzetinin yazdığına görə, iki çinli alim ABŞ-a qaçaq yolla gətirdikləri zəhərli göbələklə bağlı ABŞ universitetində araşdırma aparmağı planlaşdırırdılar. 33 yaşlı Jian və 34 yaşlı Liu sui-qəsd, qaçaqmalçılıq, yalan ifadələr və viza saxtakarlığı ilə ittiham edilib.

ABŞ Ədliyyə Nazirliyinin açıqlamasına görə, latınca adı “Fusarium graminearum” olan göbələk taxıllarda “baş kifi” kimi tanınan xəstəliyə səbəb olur.

Federal Təhqiqat Bürosu (FTB) də mövzu ilə bağlı açıqlama verərək, bu göbələyin elmi ədəbiyyatda “potensial aqro-terror silahı” kimi təsnif edildiyini bildirib. FTB-nin açıqlamasına görə, bu göbələk insanlarda və heyvanlarda qusma, qaraciyərin zədələnməsi və reproduktiv problemlər yaradır.

***

Məhkəməyə gətirilən Jian, girov müqabilində mühakimə olunduqdan sonra yenidən həbsxanaya göndərilib.

Liu 2024-cü ilin iyulunda Detroit hava limanında saxlanılaraq Çinə geri göndərilmişdi. FTB-nin açıqlamasında bildirilir ki, çinli alim sorğu-sual zamanı çantasında tapılan qırmızı bitki materialı ilə bağlı ifadəsini dəyişdirdikdən sonra Çinə geri göndərilib.

Alim əvvəlcə çantasındakı nümunələr barədə məlumatı olmadığını, daha sonra Miçiqan Universitetinin laboratoriyasında araşdırma üçün istifadə etməyi planlaşdırdığını bildirib. Jian da bu laboratoriyada işlədiyi halda, Liu əvvəllər orada çalışmışdı.

FTB, səlahiyyətlilərin Liunun telefonunda “Dəyişən İqlimdə Bitki-Patogen Müharibə” adlı məqalə tapdığını bildirdi. FTB-yə görə, ikisinin 2024-cü ildən mesajları Liu hava limanında tutulmazdan əvvəl Jianın artıq göbələklərlə maraqlandığını ortaya qoymuşdu. Universitetin göbələkləri öyrənmək üçün federal icazələri də yox idi.

Prokuror Cerom Qorqon mövzu ilə bağlı verdiyi açıqlamada, sözügedən mineralın ABŞ-a qaçaqmalçılıq yolu ilə aparılmasının “milli təhlükəsizlik” narahatlığı təşkil etdiyini və Jianın Çin Kommunist Partiyasının üzvü olduğunu qeyd edib.