Hindistanda təyyarə havaya qalxdıqdan cəmi 30 saniyə sonra yerə çırpılması nəticəsində 270-dən çox insan həyatını itirib. Aviasiya mütəxəssisləri bildirirlər ki, qəzaya səbəb olan ölümcül səhv pilot kabinəsində edilib.

Londona uçan “Air India” 171 saylı reysinin pilotu təyyarənin yerə çırpılması və 270-dən çox insanın ölümünə az qalmış son mesaj göndərib.

Kapitanın son radio mesajı “Mayday, mayday” deyə qışqıran təcili çağırış olub.

Hindistanın aviasiya orqanlarının şənbə günü yaydığı bəyanatda, təyyarəni idarə edən kapitan Samit Sabharva-ın hava hərəkətinə nəzarətə təcili çağırış göndərdiyi təsdiqlənib.

Hava nəqliyyatı idarəsi pilotun qəza çağırışına cavab verdikdə, qarşı tərəfdən “cavab olmadığı” bildirilib. Təyyarənin zəngdən bir neçə saniyə sonra qəzaya uğradığı bildirilib.

***

“Boeing 737” və “Airbus 320” təyyarələrini də idarə edən keçmiş “F-16” qırıcı pilotu Rayan Bodenheymer “Air India” təyyarəsinin son görüntülərini nəzərdən keçirib.

Bodenheymer bildirir ki, qəzaya böyük ehtimalla ikinci pilotun səhvi səbəb olub.

Kadrlardan görünür ki, eniş şassisi hələ də uzadılıb və qanadlar “nazik” görünür, başqa sözlə, qanadlar geri çəkilib. Bununla belə, qanadlardan təyyarənin qalxma zamanı havaya qalxmasına kömək etmək və eniş zamanı sürəti azaltmaq üçün istifadə olunur.

***

Normalda, havaya qalxdıqdan bir neçə saniyə sonra pilot ikinci pilota “eniş şassisini geri çək” əmrini verirdi. İkinci pilot daha sonra eniş şassisini (təkərləri) geri çəkmək üçün qolu çəkdi.

Bununla belə, Bodenheymerin sözlərinə görə, bu uçuşda ikinci pilot çox güman ki, şassisi deyil, səhvən qanadları geri çəkib. Bu, “ölüm hökmü” idi.

Bodenheymer deyir: "Əgər qapaqlar yuxarı olsaydı, mühərriklər şəkildə bu qədər aydın görünməzdi".

***

Qanadlarının nazik və mühərriklərinin aydın şəkildə göründüyü bu şəkillər havaya qalxdıqdan cəmi 30 saniyə sonra təyyarənin eniş şassisini və qanadlarını aşağı salır. O deyir ki, kokpit səhvini anlayana qədər artıq gec olub.

Bu, həmçinin “Boeing 787 Dreamliner” kimi müasir bir təyyarədə havaya qalxan zaman qanadlar aşağı olsaydı, siqnalizasiya sisteminin işə salınıb-salınmayacağı sualını doğurur.

***

Bodenheymer digər mümkün ssenariləri tamamilə istisna etmir: Hər iki mühərriki eyni anda quş vura bilərdi və ya yanacaq çirklənmiş ola bilərdi.

Təyyarənin bu yaxınlarda texniki baxışdan çıxması da texniki xəta ehtimalından xəbər verir, baxmayaraq ki, bu mümkün deyil.

***

İlkin araşdırmalar müəyyən edib ki, təyyarə havaya qalxdıqdan sonra 650 fut hündürlüyə çatıb, daha sonra sürətlə enməyə başlayıb və Əhmədabad hava limanından 2 kilometr aralıda Meqani Naqarda yerə çırpılıb.

227 ton ağırlığında olan təyyarə tibb tələbələri və onların ailələrinin yaşadığı yataqxanaya çırpılıb. Təyyarədə olan 242 nəfərdən biri istisna olmaqla, hamısı Hindistanda son onilliklərin ən pis aviasiya fəlakətlərindən birində həyatını itirdi.

***

Hindistanın aviasiya səlahiyyətliləri, qlobal spekulyasiyalara səbəb olan “Boeing 787-8 Dreamliner” təyyarəsinin qəzaya uğramasının səbəbi ilə bağlı heç bir proqnoz verməyəcəklərini bildirsələr də, qəza ilə bağlı irəli sürülən hər bir nəzəriyyənin araşdırılacağını vurğuladılar.

Qara qutu kimi tanınan uçuş məlumatlarının qeydə alındığı və müstəntiqlər tərəfindən araşdırıldığı açıqlanıb.