Avropa 2025-ci il yanğın mövsümündə rekord qırdı: 1 milyon hektardan çox ərazi külə döndü. Ekspertlər bildirir ki, iqlim dəyişikliyi, yüksələn temperatur və azalan yağıntılar meşə yanğınlarını daha da alovlandırır.

Bu il Avropa Birliyi (AB) ölkələrində yanan sahə miqdarı 1 milyondan çox hektara çatdı ki, bu da Korsika adasının tam sahəsindən daha böyükdür və keçən ilin təxminən dörd qatıdır. Ümumilikdə, AB-də 1,800-dən çox meşə yanğına dair məlumat verilib və atmosferə 38 milyon tondan çox karbon qazı (CO₂) buraxılıb. AB-nin 27 üzv ölkəsindən yalnız Çexiya, Estoniya, Litva, Lüksemburq və Malta-da yanğın xəbərdarlığı qeydə alınmayıb.

İtaliya və Rumıniya 450-dən çox yanğınla diqqət çəkir, lakin ən çox zərər görən ölkələr həmişə ən çox yanğın bildirişi verənlər olmur. Məsələn, Yunan Kiprində yalnız üç yanğın qeydə alınsa da, bu yanğınlar çox dağıdıcı olub. İspaniyada bu il yanğınlarda 400 min hektar, Portuqaliyada isə 260 min hektar ərazi yanıb. Bu, Portuqaliyanın ümumi sahəsinin təxminən 3%-i, İspaniyanın isə 0,8%-i qədərdir.

Avropa Orta Müddətli Hava Proqnozları Mərkəzindən (ECMWF) alim Mark Parrinqton “Euronews”a verdiyi açıqlamada bildirib ki, müşahidə olunan yanğınların çoxu orta temperaturun normadan xeyli yüksək və havanın quraq keçdiyi bölgələrdə baş verib. O, əlavə edib: “Quraq və isti küləklər əsdiyi yerlərdə kiçik bir qığılcım belə sürətlə böyük bir yanğına çevrilə bilər və yanğın çox intensiv olur”.

İqlim dəyişikliyi bu ilki yanğınların başlıca səbəbi hesab olunur. Avropa Meşə İnstitutundan Aleksandr Held vurğulayıb ki, bir yanğının başlaması üçün hava şəraiti, relyef, bitki örtüyü, biomassa və yanacaq kimi bir çox faktorun bir araya gəlməsi lazımdır. O bildirib: “Bütün bu amillərin bir araya gəlməsi üçün əsas şərt hava şəraitidir. İqlim dəyişikliyi, digər bütün faktorları birləşdirərək ideal yanğın şəraiti yaratmağa imkan verir və bu gələcəkdə daha da tez-tez baş verəcək”.

Held yanğınsöndürmə resurslarının artıq limitlərinə çatdığını qeyd edib: “Edə biləcəyimiz tək şey ətraf mühiti daha dayanıqlı və hazır etməkdir. Bu, yanğınsöndürənlərin təhlükəsiz və effektiv işləməsi üçün vacibdir”.

Yanğınların qarşısını almaq üçün tətbiq olunan metodlar arasında bitki örtüyünün təmizlənməsi, heyvan otlatma və ya kontrollu yanğınlar yer alır. Bundan əlavə, aqromeşə sistemləri də tətbiq olunur, burada kənd təsərrüfatı fəaliyyəti ilə ağaclar eyni ərazidə birləşdirilir, bu isə yanğın riskini azaldır və ətraf mühitin dayanıqlığını artırır.

Bu xəbər Avropada 2025-ci ilin yanğın mövsümünün nə qədər dağıdıcı olduğunu və gələcəkdə iqlim dəyişikliyi ilə mübarizənin vacibliyini göstərir.