Almaniyada alimlərin apardıqları yeni araşdırma Latın Amerikasında sürətlə yayılan “Oropuche” virusu ilə bağlı narahatlıqları artırıb. Oropuş (Oropouche) virus xəstəliyi 2013 və 2015-ci illərdə çikungunya və Zika viruslarının ortaya çıxmasından əvvəl Cənubi Amerikada (denq qızdırmasından sonra) ikinci ən çox yayılmış arboviral xəstəlik idi. Beləliklə, Oropuş virusu nədir və simptomları hansılardır?

“Oropouche” virus xəstəliyi (həmçinin “Oropouche” qızdırması kimi tanınır) yoluxmuş insanlara dişləyən midges və başqa ağcaqanadların dişləməsi ilə yayılan qızdırmalı bir xəstəlikdir. Xəstələr adətən tez sağalırlar.

“Oropuche” virusu daha çox Cənubi Amerika və Karib hövzəsində rast gəlinir, lakin 2023-cü ilin dekabrından bəri daha çox yoluxma qeydə alınıb. Minlərlə xəstəyə əvvəllər aşkar edilmədiyi ərazilərdə belə rast gəlinib.

***

“Oropouche” virus xəstəliyi qızdırma, baş ağrısı, oynaq ağrısı, əzələ ağrısı, titrəmə, ürəkbulanma, qusma və səpgilərə səbəb ola bilər. Əksər insanlar öz-özünə sağalırlar, lakin bəzi xəstələrdə xəstəlik ağır simptomlara səbəb ola bilər.

***

Virus insandan-insana həşəratın, adətən ağcaqanadın dişləməsi ilə ötürülür. Buna görə də buğumayaqlılarla ötürülən virus arbovirus adlanır. 2023-cü ilin sonlarına qədər bildirilən “Oropuche” virus xəstəliyinə yoluxma halları Cənubi Amerikada, əsasən Amazon tropik meşələri və Karib hövzəsi yaxınlığında məhdud idi.

Lakin 2023-cü ilin dekabr ayından etibarən digər bölgələrdə də yoluxma halları aşkarlanıb və daha da ağırlaşıb. 2024-cü ildə epidemiyalar, qeyri-endemik ərazilərdə sənədləşdirilmiş epidemiyalar, təsdiqlənmiş iki ölümcül infeksiya hadisəsi və anaların hamiləlik zamanı xəstəliyi körpələrinə ötürmə ehtimalı var.