vaxtlı-vaxtında oxuyun! Cümə axşamı, 5 iyun 2025
1 ABŞ dolları 1 USD = 1.7 AZN
1 Avro 1 EUR = 1.6977 AZN
1 Rusiya rublu 1 RUB = 0.0272 AZN
1 İngiltərə funt sterlinqi 1 GBP = 1.9671 AZN
1 Türkiyə lirəsi 1 TRY = 0.0914 AZN
Məhəmməd Hüseyn Şəhriyar (1906 - 1988)

«Şair xalqın səsi, əsrin səsidir,
Vətənin ağsaçlı sərkərdəsidir,
Hökmüylə ordular ayağa qalxır,
Şerinin selində daşlar da axır»

Məhəmməd Hüseyn Şəhriyar (1906 - 1988)
TƏBİƏT, İQLİM, FƏLAKƏT  
Marsda yadplanetli iddiası 13:29 | 17 aprel 2025 | Cümə axşamı Məqaləyə 166 dəfə baxılıb Şriftin ölçüsü Xəbərin şriftini kiçilt Xəbərin şriftini böyüt

Marsda yadplanetli iddiası

Planetin səthində dəlik kəşf edildi

Orxan MİRZƏYEV

MÖVZU İLƏ ƏLAQƏLİ

NASA Marsın səthində nəhəng dəlik aşkar edib. İlk dəfə təsvir edilən bu nəhəng çuxurun, həyat ola biləcək yeraltı dünyalara açılan bir “portal” olduğu düşünülür. Əgər dəliyin sirri açılsa, kosmosla bağlı məlum olan hər şeyi dəyişəcək.

“Mars Reconnaissance Orbiter” tərəfindən çəkilən görüntülər səthdə çoxlu boşluqlar aşkar edib. Ancaq ən diqqət çəkəni diametri təxminən 100 metr olan nəhəng, demək olar ki, mükəmməl yuvarlaq bir çuxurdur. NASA həmin şəkli bir neçə gün əvvəl “Günün Astronomiya Fotosu” olaraq paylaşmışdı.

***

“Belə dəliklər böyük maraq doğurur, çünki onlar böyük yeraltı mağaralara aparan təbii tunellər ola bilər”, – NASA tədqiqatçıları bildiriblər. Alimlərin fikrincə, Marsın sərt səth şəraitindən qorunan bu mağaralarda həyat üçün uyğun mühitlər ola bilər.

Bu cür iddialar NASA-nın yadplanetlilərin həyatı ilə bağlı ictimai gözləntiləri tarazlaşdırmaq üçün adətən diqqətli yanaşması ilə müqayisədə cəsarətli addım kimi şərh edildi. İndiyədək kosmosda həyat axtarışları əsasən donmuş okeanlara malik aylardakı mikrobların həyatına yönəlib.

Lakin yeni kəşf Marsın dərinliklərində geniş bir mağara şəbəkəsinin ola biləcəyini göstərir. NASA rəsmiləri bildirirlər ki, bu cür strukturlar gələcəkdə Marsa enəcək astronavtlar üçün strateji əhəmiyyət kəsb edə bilər.

***

Şəkildə diqqət çəkən başqa bir detal dəliyin ətrafındakı dairəvi kraterdir. NASA mütəxəssisləri bu kraterin çox güman ki, meteor toqquşması nəticəsində əmələ gəldiyini düşünürlər. Ancaq çuxurun dibindəki sirr hələ də məlum deyil.

Tədqiqatçılar təsvirdə “İsveçrə pendiri” görünüşünə malik çoxlu kiçik dəliklərin olduğunu, ancaq bu nəhəng dəliyin aydın qaranlıq boşluq təqdim etdiyini qeyd ediblər.

NASA gələcək robot missiyaları üçün belə strukturları nəzərdən keçirir. Bu, kosmik gəmilər və hətta insanların kəşfiyyatı üçün prioritet hədəflər arasında görünür.

Alimlər hesab edirlər ki, milyardlarla il əvvəl Mars daha çox Yerə bənzəyirdi. Lakin bu gün Marsda qalın bir atmosfer saxlamaq üçün maqnit sahəsi yoxdur və onu kosmik və günəş radiasiyasına qarşı həssas edir. Bu, bildiyimiz kimi üzvi həyatın mövcudluğu üçün təhlükə yaradır.